Tiyatronun kişisel gelişim üzerindeki etkisi malum… Bu etkinin özellikle küçük yaşlarda tiyatroyla tanışan bireyler üzerindeki etkisi daha fazla çünkü tiyatroyla birlikte sayesinde çocukların hayatı tanıma ve keşfetme süreci başlıyor. Aynı zamanda kendini ifade etme noktasında daha özgüvenli ve cesur davrandıkları gözlemleniyor. Yaratıcılıkların gelişmesi ve iletişim becerilerinin artmasıyla birlikte de sosyalleşiyorlar.
Son yıllarda çocuklar için verilen tiyatro eğitimi de bu sürece büyük katkı sağlıyor. İzleyici olmanın yanı sıra sürece doğrudan aktif edilen çocuklarda bu etkilerin daha yoğun olduğunu söylemek mümkün. Tam da bu noktada İstanbul’da yeni bir bir “Çocuk Genç Sanat Tiyatro” merkezi olduğunu belirtmekte fayda var. Arda Aydın Biraderler Yapım bünyesinde kurulan merkezde eğitimler başladı.
Uzun zamandır çocukların sanatla eğitimi üzerine yoğunlaşan merkezde Yonca İnal’ın koordinatörlüğünde yürütülen gelişim ve değişim atölyesinin bir farkı var. Bu atölyede otizmli çocuklar için de tiyatro eğitimi yapılıyor. İki aydır çalışan ekip bir de oyun sahneye koydu. Otizm tanılı çocuk ve gençlerin yaşıtlarıyla sürdürdükleri tiyatro, dans ve müzik çalışmaları “Pencere” isimli oyunla taçlandı. 9 epizodluk bir perdeden oluşan oyun ilk gösterimini yaptı. Yaz boyunca Kadıköy’de çalışmalarına devam edecek merkezde yeni dönem Eylül ayından başlayacak. Projeyi, koordinatörü Yonca İnal’dan dinledik…
Türkiye’nin en önemli ve halledilmesi gereken sorunlarından biri aslında “farklı olan ve farklı gelişenlere” bakış. Biz otizm tanılı bireylerle hayatın normal seyri içinde buluşabilmek adına yapıyoruz bu çalışmaları. Eğer ki hepimiz bu dünyanın bir parçasıysak tabi ki otizmli bireylerle beraber oyunlar oynayacağız, tabi ki biz onların arasına, onlar da bizim aramıza katılacaklar ve eğer sanatla haşır neşir olmak istiyorlarsa biz sonuna kadar onların ve tüm farklı olan farklı gelişenlerin yanında olarak onlara bir yol açmaya gayret edeceğiz. Bu bir görev.
Otizm tanılı bireylerin hayatta kendilerini tanımlayabilecekleri çok az şey var algısı maalesef çok yaygın. Fakat işin aslı bunun tam tersi. Otizmli bireyler kendilerini iyi hissettikleri bazı alanlarda o kadar başarı gösterebiliyor ki, onun yanına bile yanaşamayabiliyorsunuz. Biz burada onlara tiyatro disipliniyle hareket etme becerisi kazandırmaya çalışıyoruz ve tabi sanata dair algılarını değiştirip geliştirmeye aynı zamanda.
Çünkü onların da alana ihtiyaçları var, buna hakları da var. Sahneden kendi meselelerini söylemeye göstermeye bizim kadar hakları var.
Buradaki en önemli etki sosyalleşme olarak kendini gösteriyor. Otizmli gençler için yürüttüğümüz projenin adı; PENCERE. Bu proje geçtiğimiz sezon sonu kendi adında bir iş üretti. Projede otizmli gençlere, sanat eğitimleri devam eden, buddy eğitimlerinden geçmiş yaştaşları eşlik etti. Hem kendi pencerelerinden hem de birbirlerinin penceresinden hayata bakmakla ilgili bir hikaye anlattılar
Buradaki bir olma, birlikte iş üretme ve sahnede kendine yer bulma, alkışlanma ve takdir edilme duygusu en önemli kazanç. Ama bunun dışında bireysel olarak da, iletişim, etkileşim, ifade, postür, birlikte hareket etme, komut alma, disiplinle ilgili son derece önemli beceriler kazanıyor ve uygulayabiliyorlar.
1 saatlik bir oyun süresinde bir dizgi içinde hiç aksamadan sahne üzerinde olmak tek başına bile, bu alanda çok büyük bir başarı.
SAHNEDE OLMAKTAN ÇOK MUTLULAR
Bayılıyorlar. En güzeli provalarda yaşanan süreçler. Prova aşamasına geldiğimizde müthiş bir ciddiyet geliyor hepsine. Cesaretlerine ve başarma azimlerine hayranlık duyuyoruz. Sahnede olmaktan çok mutlu olduklarını söyleyebiliriz. Yaştaşları da şekilde... Hiçbirinin bir diğerinden farklı olmadığını, hepsinin bir arada mükemmel bir uyum içinde yaşayabildiğini ve sanatın birleştirici gücüyle hareket edebildiklerini görüyoruz. Otizm tanılı bireyler, yönlendirildikleri alanlarda başarılı olduklarını gördükçe kendilerine güvenleri artıyor ve kendilerini ifade yetenekleri bir o kadar güçleniyor. Adını bile söylemek istemeyen bir otizmli birey bu atölyelerden sonra sahnede oyunculuk yapan bir insan haline geliyor…
MÜCADELE EDEBİLECEKLER
Her insanın oyun oynamayı sevdiğini biliyoruz. Küçük büyük demeden her insan bir oyunun içinde kendini bırakmayı ve o anda ve alanda eğlenmeyi sever. Biz bu sevgiyi bir şekilde çocukların kendi hayatlarına dahil etmeyi istedik. Yani her yapılan iş bir eğlenceye, her zorluk bir kolaylığa dönüşebilir bu sayede. Önemli olan çocuğun ya da bireyin kendini ne kadar iyi tanımladığı, fiziken sınırlarını ne kadar iyi bildiği ve düşünce sistemini ne kadar durumlara adapte edebildiği aslında. ÇGST’de hedeflediğimiz en temel şey bu. Çocuğu ya da bireyi sanatın disiplinleri vasıtasıyla hayata hazırlamak. Burada atölyelere katılan birey illa ki oyuncu ya da sanatın herhangi bir alanında hayatına devam etmek zorunda değil. Ancak burada edindiği birikim ve tecrübeyle hayatının ilerleyen safhalarında mücadele ve zorlukları karşılama noktasında çok birikimli olacaktır.
