Rai müziğin temsilcisi, “Barra Barra” ve “Ya Rayah” şarkılarıyla tanıdığımız Rachid Taha, geçtiğimiz hafta uykusunda geçirdiği kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti.” İşte ajansların geçtiği cümle bu. Peki Rachid Taha kim, Rai müzik gerçekte ne?
Önce Rachid Taha’yla tanışalım: Taha, Cezayir›in Oran kenti yakınlarındaki Sig’de dünyaya gelmişti. 10 yaşındayken ailesiyle birlikte Fransa’ya taşınan bir göçmendi. Çocukluğundan itibaren müziğe ilgi duydu. Kendini Rai üzerine geliştirmeye başladı. Çünkü kendi doğduğu bölge bu müziğin doğduğu topraklardı.
Rai Ceyazirlilere özgü bir halk müziği türüydü. Düşük gelirli insanlara hitap ediyor, bir müzik türü olmanın dışında, siyasi bir söylemi de ifade ettiği için geniş kitlelerin dikkatini çekiyordu. Geleneksel tüm Rai sanatçıları kendilerine toplumsal sorunları konu almıştı. Magrip ülkesinde bu sorunların başında tabi ki başta Fransa olmak üzere Avrupa devletlerinin Kuzey Afrika bölgesi üzerinde yürüttükleri sömürgeleştirme politikaları vardı. Taha da kendini bu müzik üzerine geliştirdi. 1981’de ise ilk profesyonel grubunu kurdu. Grubun adı göçmenlerin Fransa’da yaşadıklarına bir göndermeydi: Carte de Sejour yani Oturma İzni.
TATLI FRANSA MECLİS’TE
Rai müziği benimseyen bu sıradışı grup o günün Fransız politikalarına karşı sözler yazıyor, göçmenlerin sorunlarına eğiliyordu. 1986 yılında dönemin kültür bakanı Jack Lang, Carte de Sejour’un Douce France (Tatlı Fransa) adlı ünlü ironik şarkısının sözlerini ulusal meclisin üyelerine dağıtınca grup daha da tanınır oldu. Hatta kimilerince milliyetçi cepheye karşı eleştirlerin de simgesi olarak görüldü. Taha ilk solo albümü olan “Barbes”i 1991’de çıkardı. Kendisine geniş çapta ün sağlayan “Ya Rayah” adlı şarkısının da olduğu “Rachid Taha” albümünü 1993’te yayımladı. 1999’da Khaled ve Faudel ile birlikte kaydettikleri “1, 2, 3 Soleils” onun için bir dönüm noktası oldu. Çünkü bu kaydın ardından Taha dünya çapında bir isim olmayı başardı. Aslında Taha’nın başarısının sırrı Rai müzikteydi. Çok sevilen şarkılarını da yine bu kültürden ilham alarak oluşturdu. Cezayirli halk kahramanını anlatan Abdel Kader ve bir yolcunun maceralarını aktaran Ya Rayah, Barra Barra bunların en bilinenlerinden oldu.
SÖMÜRGECİLİĞE KARŞI RAİ
Taha’nın ilk dönemindeki bazı şarkıları Fransızcaydı. Ama o kendi dilinde şarkılar söylemekten, halkına geçmişini hatırlatmaktan vazgeçmedi. Temsilcisi olduğu Rai müziği ile Fransız sömürgeciliğine baş kaldırı mücadelesinde yer etti. Bu türün şarkıları ile tüm dünyaya yayıldı. Ömrü boyunca sömürgeciliğe tutumunu sürdürdü . Geçtiğimiz hafta, 59 yaşında yaşamını yitiren Magripli bu müzisyen Paris’i yakıp dünyadan geçip gitti.
