Robotlar ev temizliyor, filmde oynuyor, yük taşıyor ve şimdi de sanat yapıyor. Borusan Contemporary’nin Perili Köşk’teki ana galeri mekânına kurulan Puff Out yerleştirmesinden oluşan “Acı Reçete #02” adlı sergideki robotlar sürekli form değiştiren ve yeni görüntüler ortaya çıkartırken yeni günceli takip etme isteğini de simgeliyor. 1998 yılından bu yana Brüksel İstanbul arasında çalışmalarına devam eden Mentalklinik sanatçı ikilisi Yasemin Baydar ve Birol Demir’in sergisi mekan, yapıt, izleyici arasındaki bağı sorgulatıyor. Bu sergiyle sanatçının yeniden tanımlandığını belirten küratör Dr. Necmi Sönmez, «Sanatçının büyülü dünyası tavrını yıkan bir özelliği var. Yüz yıllardır anlatılan tabuyu yıkıyor. Yeni gerçeklik ile yüzleşmemizi söylüyor. Var olan koşulların aşılabilmesinden bahsediyorum. Hiper-gerçeklik dünyasına adım attığımızda edilgen kimlik alıyoruz. Sanatçı, yeni bir kavramsallık yaratmak zorunda” ifadelerini kullanıyor.
TEKNOLOJİNİN CİDDİYETİ KIRILIYOR
Sanatçının özne olmadığı yeni formlar üzerine düşündüklerini belirten Yasemin Baydar, “Güzel olan kendini ifşa ediyor. Bir derdimiz var güzellikle. Güzellik algısıyla ilgili dayatma üzerine düşünüyoruz. Tanımlar değişiyor... Malzemeyle temas kurmadan, kokusunu duymadan, hissetmeden, lojistikle çalışıp sanat eserini oluşturduk. Günümüze uygun olduğunu düşünüyorum. Gösteri, ifade özgürlüğünü simgeliyor. Çarpıcı ve çekici bir görüntüsü var. Yani baktırıyor kendine. Ayrıca iletişim nesnesi olarak da görebiliriz, melez bir nesne. Bu işte robotik donanım ve internet aynı anda var. İşleyen bir fabrika izliyor gibiyiz. Eleştirdiğimiz sistemin de içindeyiz aslında. Teknolojiyi amacı dışında kullanıp robot sisteminin ciddiyetini kırıyoruz. Yeni medya, el işi, painting gibi alanları birleştiren çok katmanlı bir görsel çalışma oldu» şeklinde konuşuyor.
BELGRAD VE İSTANBUL’DA 7/24 CANLI SANAT
Hatırlatmakta fayda var: Bir dizi olarak tasarlanan Acı Reçete [Bitter Medicine] projesinin ilk versiyonu, sağlık tedbirleri kapsamında kapalı olan Belgrad Güncel Sanat Müzesi’nin sergi mekânında kurularak, 6 Mayıs-7 Haziran 2020 tarihleri arasında müzenin kurumsal sitesi üzerinden 7/24 canlı olarak yayınlanmıştı. İstanbul›daki sergi ise 31 Ocak 2021 tarihine kadar sanatseverlerin dikkatine sunuldu. Ziyarete kapalı olsa da görüntüler; performatif yerleştirme, hareketli kamera sistemi aracılığıyla koreografik bir video aktarımına dönüştürülüyor. Performansı Borusan Contemporary’nin internet sitesinden, sosyal medya hesaplarından tüm gün ve gece boyu canlı yayınlanıyor. Acı Reçete #02 aynı zamanda İstiklal Caddesi’nde bulunan Borusan Müzik Evi binası vitrinine yerleştirilen ekrandan yapılan canlı yayın aracılığıyla da izleyicilerle buluşacak.
Robotlar hipnotize edici
Sosyal hayatı baştan aşağı değiştiren yeni normal günlere siren sesleriyle giriş yapan sergi, yeni sezonun en dikkat çeken işlerinden biri. Sürekli ve tekrarsız hareketliliğin oluşturduğu çalışmada Kovid-19 salgını nedeniyle değişime uğrayan hayatlarımızın sanata yansımasına şahit oluyoruz. Yeni çağın normalini kabul konusunda sorgulayıcı bir üsluba sahip bu çalışmanın küratörü Dr. Necmi Sönmez, «Eserin hipnotize edici özelliği de var. Başka bir gerçekliğin kapısına bırakıyor izleyeni. Dünyanın bugünkü haliyle ilgili nasıl bir kimlik oluşturacağımızı da sorgulatıyor, hibrit olma durumunu tartışmaya açıyor” diyor.
Farklı formların yolculuğu
Acı Reçete #02 sergisinde sekiz tane robot süpürgesi ve parıltılı simden oluşan bir yerleştirme mevcut. Hareketli robotların çizdiği motifler sürekli değişiyor ve farklı bir deneyim sunuyor. Çalışmada desen, resim, yerleştirme, heykel, performans, video sanatı gibi birçok sanat formu kullanılıyor. Bu görsel yolculuk günümüzdeki gözetleme teknolojilerine, veri odaklı güvencesiz yaşamlarımıza, teknoloji ve servis odaklı öznelliğimizin yarattığı belirsizliğe karşı üretken, sorgulayıcı ve kışkırtıcı bir tavır olarak dikkati çekiyor.
