Son bir buçuk yıl içinde Türkiye dördüncü seçimini yapacak. Bu olağanüstü bir durum aslında. 7 Haziran seçimlerinin ardından PKK'nın şiddete başvurması sebebiyle bir çok yerde vatandaşımızın can ve mal güvenliği sıkıntısı oluştu. Türkiye milletiyle, devletiyle bunların üstesinden gelir. Bu seçimde Türkiye genelinde 150 bin jandarma, 250 bin polis görev alacak. Gerektiğinde askeri kuvvetler de görev alacak. Burada bir problem yok. Cizre, Yüksekova gibi bazı yerlerde hendekler kazılmış, bombalar koyulmuş. Orada yaşayan vatandaşları PKK kalkan olarak kullanıyor. Sivil can kaybı olmasın diye seçim sandıklarının daha güvenli yerde yerinin belirlenmesi söz konusu.
YSK'ya ve İlçe Seçim Kurullarına verilmiş yetkiler var. Anayasanın 79. maddesi ile Seçim Kanununun 20. ve 74. maddesi çok açıktır. İlçe Seçim Kurulu ve Yüksek seçim Kurulu anayasaya ve kanunlara göre bu konuda yetkilidir. Zaten bu kurumlar böyle durumlar için varlar.
Sandık yerlerinin değişmesiyle ilgili karar verecek olan kişiler İstanbul'da, Ankara'da ekranlarda konuşan insanlar, siz veya ben değilim. Buna karar verecek olan kişi Cizre'de, sorunlu köyde, mahallede o havayı teneffüs eden insanlar ve devletin ilgili birimleridir. Devletin bu birimleri vatandaşla da görüşerek, emniyetten, jandarmadan rapor alır. Kaymakam değerlendirmeyi yapar, kararı da ilçe seçim kurulu başkanı yani hakim verir.
Evet halkın da bu yönde talebi oluyor.
İlk kez olan durum değil. Bu uygulama daha önce de defalarca oldu. En son yerel seçimde de Türkiye'nin bir çok yerinde de bu uygulamada oldu.
Sandık yerinin belirlenmesi siyasi bir olay değil tamamen hukukidir. Benim en çok üzüldüğüm CHP ve MHP'nin de HDP'nin kuyruğuna takılıp aynı şeyleri söylemesi. İlçe Seçim kurullarından gelen talebe göre YSK karar verecek neticede yetki bu kurumdadır. YSK'nın vereceği karar anayasaya göre nihai karardır. Bu karar siyasi değil hukuki ve teknik bir meseledir.
Bu uygulamanın adı aslında sandık taşıma değil, sandık yeri belirlemedir. Kanunun 74. maddesinde sandığın konulacağı yerin belirlenmesi olarak geçiyor. YSK'ya intikal eden Cizre, Şırnak ve Hakkari'de üç mahalle var ama bunun dışında olur mu olmaz mı bilmiyorum. Güvenlikli bölge ilan edilen bazı bölgeler var, buralarda da benzer bir durum ihtiyaç olursa yapılabilir. Buna da karar verecek olan yer ilçe seçim kurullarıdır.
Burada şunun altını çizmek gerek bu sandık yeri belirlenirken başka bir şehir seçilmiyor. Bir mahalle yerine başka bir mahalle seçiliyor. Sandık kurulması uygun olmayan mahallenin hemen bitişiğindeki en yakın mahalleye sandık kurulmuş olacak. Bu mahallelerin birbirine mesafeleri çok uzak da değil. Eğer ihtiyaç olursa oradaki idari birimler seçmenin ulaşımını da yapar. İlçe Seçim Kurulu'nun alacağı karara bütün devlet kurumları uymak zorundadır. Türkiye hem seçim hem de terör konusunda tecrübeli bir ülke, gereken tedbirleri alır.
Siyasi partilerden temsilciler her sandıkta görev alabilir, bunda zaten bir problem yok. Ancak Cizre'de 20 kişinin üzerinde ölü vardı. 50 kişinin üzerinde yaralı var. Emniyetin bomba temizlediği hendek sayısı 100 civarında. Dağıttığı barikat sayısı 50 civarında. Gürsel Tekin bunları görmeden konuşuyorsa bu ayrı bir şey. CHP'de bu konuyla ilgili çalışan arkadaşlara ve Gürsel Tekin'e tavsiyem şudur; lütfen bu konuda açıklama yapmadan önce CHP'nin YSK'daki temsilcilerine bu öneri mümkün mü değil mi diye sorsunlar.
Terör olayları sebebiyle bulunduğu yerden taşınan insanlar oldu. Bu kişilerin çoğu erken gittikleri için gittikleri yerde yeni kayıt oluşturdular. Ancak kayıt oluşturmayan kişiler ancak seçmen kayıtlarının olduğu yerlerde oy kullanabilecekler. Eğer o kişi kendisi oy kullanamıyorsa bir başkasının o kişi yerine oy kullanmasına da kesinlikle müsaade edilmeyecek.
Evet 7 Haziran seçimlerinde başkasının yerine oy kullanma durumunu bölgede oldu ve AK Parti Seçim İşleri tarafından tespit edildi. Ve bu oyların kullanılmasına sebep olan başta sandık başkanı, sandık kurulu üyeleri ve kullananlarla ilgili savcılıklara suç duyurusunda bulundu. Başkasının yerine oy kullanma durumu olmasın diye güvenlik güçleri bölgede bütün tedbirleri alacaklar.
HDP seçim iptalini gündeme getirmekten vazgeçmiyor. Böyle bir olasılık söz konusu mu?
HDP'nin bir kısım yöneticileri seçimlerin iptalini çok sık gündeme getiriyorlar ancak Türkiye'de seçim olacak. Çok açık ve net bunda hiç kimsenin tereddütü olmasın. Seçimin ertelenmesini gerektirecek şartlar yok ortada. Zaten HDP'den bu açıklamayı yapanlar bunun talimatını Kandil'den alarak hareket ediyorlar. HDP'nin problemi iradesinin Kandil'e bağlı olmasıdır. Bu sözlerin hiçbir karşılığı yok.
Mükerrer oy olayı bizim seçim sistemimiz içinde imkansız. Oylar TC kimlik numarasıyla kullanılıyor. Aynı kişinin oy kullanması mümkün olmadığı gibi Suriyelilerin seçmen olması ve oy kullanması mümkün değil. Suriyeliler vatandaş değiller ve doğal olarak TC numaralı yok, oy kullanmaları mümkün değil.
Türkiye'de çok önemli kurumlar var, bunlardan birisi de Yüksek Seçim Kurulu'dur. 1950'den bu yana seçimi güvenle ve sağlıklı bir şekilde yapıyor. Türkiye'de 1950'den sonra hiç 'seçim sonucu şaibe var' diye tartışılmadı. Bu iddiayı ortaya atan HDP, MHP ve CHP'nin zihinlerinde hile hurda olduğu için zannediyorlar ki AK Parti de hile ile seçim kazanıyor. Türkiye'de Yüksek seçim Kurulu ve buna bağlı olarak İlçe Seçim Kurullarında her partinin temsilcisi var. Her partinin temsilcisinin olduğu yerde seçim hilesi yapmak zaten mümkün değildir.
1 Kasım seçimine giden süreç hızla ilerliyor. PKK'nın saldırılarını arttırarak sürdürdüğü bazı bölgelerde seçmenin rahat oy kullanabilmesi için yeni yerlerin tespiti gündeme geldi. Günlerdir tartışma konusu olan bu meseleyi, AK Parti YSK Temsilcisi Av. Şeref Malkoç ile konuştum. Sandıkların yer tespiti nasıl yapılıyor, bu uygulama daha önce de olmuş muydu, YSK'nın karar alma süreci nasıl işliyor, YSK'nın böyle bir karar alma hakkı anayasada nasıl yer alıyor, bölgede nasıl bir güvenlik sistemi işleyecek, mükerrer oy kullanma mümkün mü başlıklarını konuştuğum Malkoç, sürecin tüm işleyişini ayrıntılı bir şekilde anlattı.
