Tarihi mimari yapısıyla Nişantaşı’nda hemen dikkati çeken Taş Konak artık Kalyon Kültür Merkezi adıyla dijital sanata ev sahipliği yapıyor. Irmak ve Ceren Arkman kardeşlerin küratörlüğünde birbirinden güzel sergilerin açıldığı mekan bu defa dünyanın önde gelen isimlerinden Amerikalı sanatçı Jonathan Monaghan’ı ağırlıyor.
Sanatçının yeni teknikler kullanarak ürettiği video eserler binanın iki katına yayılmış durumda.Animasyon alanında işler üreten sanatçı bir anlamda animasyonu dijital sanatla buluşturarak kendi sanatsal işlerini masalsı bir başlıkta ortaya koyuyor.
KUSURSUZ TEKNOLOJİYE BAKIŞ
- Dijital bir sergiyle klasik bir sergiyi gezerken dikkatimi çeken en önemli farklardan birisi eserler önünde sanatseverlerin harcadığı vakit. Klasik bir sergide eserlerin önünde ortalama bir dakika kalan sanatseverler dijital sanat eserlerinin olduğu mekanlarda çok daha uzun vakit harcayabiliyor. Bu yüzden Monaghan’ın 20’den fazla eserinin olduğu sanat merkezinde en az iki saatlik bir zaman dilimi ayırmakta fayda var.
Baskı, heykel ve animasyon teknikleri kullanarak işlerini üreten sanatçı seyirciye masalsı bir dijital deneyim yaşatıyor. Monaghan bu masalsı anlatımda dijital çağın dayattığı aşırılığa barok dönemi mimari eserleri kullanarak cevap veriyor. Çünkü sanatçıya göre ikisi de insanı ‘aşırılıkla’ sınav ediyor.
TÜKETİME BAŞ KALDIRI
Sergide Disco Beast benim en fazla ilgimi çeken işlerden biri oldu. Videoda terk edilmiş bir alışveriş merkezinden lüks bir otel lobisine doğru yol alan boynuzlu bir at dikkatimizi çekiyor. Sanatçının antik çağdan ilhamla ele aldığı tek boynuzla atın uyanmasıyla başlayan video atın ölümüne dek devam ediyor. Tüketim alışkanlığa hapsolmuş günümüz insanını popüler kültür üzerinden eleştiren sanatçının eserlerinde insan unsurundan ziyade hayvan, mimari ve eşyalar öne çıkıyor. Bilim kurgudan mimariye kadar sanatın farklı tarzlarından esinlenen sanatçı aslında video oyunlarından ilhamla sanat eserlerini tasarlıyor.
- New York doğumlu olan sanatçının animasyona olan ilgisi daha sonra video oyunları ve eğlence sektöründen sanat dünyasına kaymış. Çünkü bu ilgisini estetikle birleşince çağdaş sanat alanına kendini daha yakın bulmuş ve bu alanda işler üretmeye başlamış ve kısa sürede de sanat dünyasının dikkatini çekmiş.
İÇ MEKANLARA VE İNSANA DAİR
Sanatçının videolarında canlandırdığı mekanlar genelde iç mekanlar ve binalar. Barok sanatının albenisi üzerinden ürettiği eserlerde insanı içe dönük bir yolculuğa davet ediyor. İç mekanlar kusursuz denecek kadar düzenli. Tıpkı teknolojinin bize sunduğu kusursuz hayatlar gibi. Oysa sanatçı bu fantastik mimari yapıların içinde adeta başka bir dünyanın kapılarını aralayarak insanı bir iç hesaplaşmaya davet ediyor. Bu kusursuz düzen içinde gücün ve savurganlığın yarattığı tahribatı insana farklı bir bakış açısıyla sorgulatıyor.
Manoghan’ın eserlerinde gerçekle gerçeküstü arasında seyirci gidip geliyor. Adeta alışık olduğumuz durumun içindeki seyirciyi uyandırmak istiyor. Teknolojiyle birlikte mekanikleşen hayatın çemberinden insanı kendi iç sesine doğru yönlendiriyor. Bir rüyadan silkelenerek uyanmak gibi. Sanatçının eserlerinde altını önemle çizdiği hususlardan birisi de dijital çağda ekonomik güç ve otoriter arasındaki bağlantı. Özellikle pandemiyle birlikte bu güç dengesini çağın güçlü yapıları üzerinden yeniden yorumluyor. Sergiyi gezip kapının önüne çıktığınızda adeta kendinizi pembe bir dünyadan sarsılarak uyanmış gibi hissediyorsunuz. Jonathan Monaghan’ın “ŞAŞAA” başlıklı kişisel sergisini 27 Ağustos tarihine kadar Nişantaşı Taş Konak Kalyon Kültür binasında görebilir teknolojinin dayattığı kusursuz dünyayı sorgulayabilirsiniz.
MASAL GİBİ AMA DEĞİL
- Bilimkurgudan Barok dönemi mimarisine kadar sanatın farklı tarzlarından esinlenen ve video oyunu yaratıcılarıyla Hollywood profesyonellerinin de kullandığı en gelişmiş teknolojileri kullanan sanatçı, sergisinde izleyicileri masalsı ve bir o kadar da sınırları zorlayıcı hikâyelere tanık olmaya davet ediyor.
