Her evin baş köşesinde izlense de izlenmese de açık olan bir televizyon var. İşten eve geldiğimizde haber bültenlerini, sıkı sıkıya bağlı olduğumuz futbol takımlarını, yarışma programlarını ve tabii ki akşamları çay keyfi eşliğinde bir bölümünü kaçırmaktan korktuğumuz dizilerimizi izleyebilmek için televizyon şüphesiz ki birçoğumuzun hayatında önemli bir yer kaplıyor. Geçtiğimiz günlerde yapılan bir araştırma televizyon dizilerini hayatından çıkarmayan Türk ailelerinin ağırlıklı olduğunu ortaya koytu. NG Araştırma şirketinin online araştırma platformu benderimki.com üzerinde yaptığı araştırma, 23 –28 Aralık 2021 tarihleri arasında Türkiye genelinde, 15 yaş üzeri 1831 kişinin katılımıyla gerçekleşti. Birbirinden ilginç sonuçlar çıkan araştırmada; en çok beğenilen ve özlenilen Türk dizileri, en sevilen kadın-erkek oyuncular ve en beğenilen yabancı diziler masaya yatırıldı.
HÂLÂ VAZGEÇİLMEZLER ARASINDA
İnternet dünyasının son yıllardaki hızlı gelişimi dizi/film sektörüne de yansımış durumda. Çok değil, yaklaşık 10 yıl önce dizileri sadece televizyondan izleyebilirken, günümüzde internet üzerinden takip edebileceğimiz birçok dizi platformu bulunuyor. Araştırma sonuçlarına göre; internet üzerindeki dizi platformlarının günden güne sayısının artmasına rağmen, katılımcıların ilk tercihinin televizyon olduğu ortaya çıktı. Her 10 kişiden 6’sı dizileri en çok televizyondan takip ettiğini belirtirken, 2’si ise son dönemlerde oldukça popüler olan Netflix platformunu tercih ediyor. Puhu TV, Blu TV ve Tivibu ise, katılımcıların diğer tercih ettiği platformlar arasında yer alıyor.
BİR ANADOLU MASALI ‘GÖNÜL DAĞI’ ZİRVEDE
Dizi sürelerinin uzun olması sebebiyle, dizilerin reytingi, doğrudan kanalların reyting seviyesini etkiliyor. Dizi çeşitliliği açısından zenginlik yaşadığımız bu dönemde, en beğenilen dizilerin listesi de bir hayli ilgi çekici. Katılımcılar tarafından en büyük ilgiyi gören dizi Bozkırın kalemi Mustafa Çiftçi’nin öykülerinden esinlenilerek senaryolaştırılan Gönül Dağı oluyor. Bozkırda hayallerinin peşinden koşan ve tüm engellere rağmen imkânsızı başarmaya çalışan üç kuzenin hikâyesini anlatan Gönül Dağı, her 10 kişiden 1’inin en beğendiği dizi olarak zirvede yerini alıyor. Gönül Dağı dizisini az bir farkla ‘Yargı’ takip ediyor. ‘Yasak Elma’, ‘Camdaki Kız’ ve ‘Arka Sokaklar’ da birbirine çok yakın oranlarla ‘Gönül Dağı’ ve Yargı’nın arkasından geliyor.
DİRİLİŞ ERTUĞRUL ÖZLENİYOR
Ülkemizde şu an yayınlanan dizi sayısı fazla olsa da daha önce bitmiş bazı dizilerin seyircilerin gönlündeki yeri her zaman ayrı. Katılımcılara sorulan, “Son 10 yıla damgasını vurmuş dizilerden, en çok hangisini beğendiniz?” sorusuna katılımcılar, yüzde 11’lik oy oranıyla TRT 1’in rekorlar kıran, Türkiye’nin en çok izlenen ve beş sezon yayınlanan gönüllere taht kurmuş dizisi Diriliş Ertuğrul’u birinciliğe getirdi. Yüzde 10’luk oy oranıyla Çukur ikinci sıradayken, yüzde 9’luk oy oranıyla da Kurtlar Vadisi üçüncü sırada yerini alıyor. Katılımcılar arasında popüler olan diğer diziler ise sırasıyla; yüzde 8 Avrupa Yakası, yüzde 7 Aşk-ı Memnu, yüzde 6 ile Ezel ve Muhteşem Yüzyıl oluyor.
EN SEVDİĞİMİZ OYUNCULAR
Ülkemizde dizilerin bu kadar popüler olmasının ve hafızalarda yer etmesinin önemli nedenlerinden biri de oyuncular. Öyle ki bazen sadece bir oyuncuyu sevdiğimiz için bile oynadığı diziyi takip edebiliyoruz. Bu nedenle günümüzde, bir dizi hazırlanırken, dizinin senaryosu kadar, oyuncu seçimleri de önemli rol oynuyor. Araştırmada katılımcılara yöneltilen “Ülkemizin en popüler oyuncuları arasından en sevdiğiniz erkek oyuncu kimdir?” sorusuna katılımcılar yüzde 13’lük oy oranıyla, Çukur dizisinde Yamaç Koçavalı rolüyle boy gösteren Aras Bulut İynemli cevabını veriyor. Kenan İmirzalıoğlu yüzde 10'luk oy oranıyla ikinci olurken, Engin Altan Düzyatan ise yüzde 9’luk oy oranıyla üçüncü sıraya yerleşti.
Katılımcılar, “En beğendiğiniz kadın oyuncu kimdir?” sorusuna ise, yüzde 13’lük oy oranıyla 'Masumlar Apartmanı' dizisindeki Safiye karakterini canlandıran Ezgi Mola’yı birinci sıraya koydu. Beren Saat yüzde 7’lik oranla ikinci sırayı alırken, Cansu Dere yüzde 6’lık oranıyla üçüncü sırada.
BİLİM KURGU DİZİLERİ DAHA ÇOK ÇEKİLMELİ
Hepimizin izlerken keyif aldığı, zaman zaman yeni bölümünü sabırsızlıkla beklediği diziler var. Katılımcılara yöneltilen “Türk Dizilerinin kalitelerini nasıl buluyorsunuz?” sorusuna gelen cevaplara göre her 10 kişiden 5’i ülkemizdeki dizileri kaliteli bulurken, 3’ü ise ortalama bir kalitede olduğunu belirtti. Kalan 2 kişi, dizilerin kalitesiz olduğunu düşünüyor. Türk dizilerinin uzunluğu göz önünde bulundurulduğunda, çok büyük vaktimizi harcadığımız dizilerin bizi ne kadar etkilediğine ise, her 2 kişiden 1’inin dizilerin insanları psikolojik olarak etkilediğini düşündüğü ortaya çıktı. Yüzde 44’lük bir oran kısmen etkilediğini düşünürken, etkilemediğini düşünenlerin oranı ise yalnızca yüzde 5. Katılımcıların kendilerini ve çevrelerindekileri ifade ettiği bu sonuçlara bakıldığında izlediğimiz ve bize sunulan içeriklerin gerçekten çok önemli olduğu görülüyor.
Genelde televizyonlarda birkaç dizi türü üzerinde yoğunlaşıldığını görüyoruz. Peki “İnsanlar hangi türde dizilerin çekilmesini istiyorlar?” sorusunun cevabı da araştırma sonuçlarında ortaya çıktı. Bilim Kurgu yüzde 21’lik oranla birinci sıraya yerleşirken, yüzde 20’lik oranıyla komedi onu takip ediyor. Aile dizisi çekilmesini isteyenler ise yüzde 14 ile üçüncü oluyor. Toplum olarak aynı tür dizilere fazlasıyla doymuş durumda olduğumuz sonucu ortaya çıkıyor.
YABANCI DİZİ İZLEMEYEN YOK
Özellikle son dönemlerde hayatımızda büyük yer edinen dizi platformlarıyla yabancı dizilere erişim olanağımız bir hayli arttı. Buna bağlı olarak da yabancı dizi izleyenlerin sayısında artış olması aşikâr. Araştırmada yüzde 54’lük bir oranla yabancı dizi izleyenlerin, izlemeyenlerin oranını geçmiş durumda olduğu anlaşılıyor. Araştırmada son 10 yılın en beğenilen yabancı dizileri de masaya yatırıldı. Araştırma bulgularına göre, Netflix’in dünya çapında rekor kıran ve beş sezon yayınlanan soygun temalı İspanyol dizisi La Casa De Papel, yüzde 19’luk oranıyla zirveye yerleşiyor. Onu yüzde 16’lık oranıyla Game Of Thrones izliyor. Sherlock ve Prison Break ise yüzde 11’lik oranlarıyla üçüncü sırayı paylaşıyorlar.
Her evin baş köşesinde açık duran televizyon var
Senarist Murat Özsoy, televizyonun neden hala vazgeçilmez olduğu hakkında değerlendirmede bulundu. Özsoy, “Bence bu tamamen zamanla ilgili bir şey. İnternet yayıncılığının televizyonu geride bırakması için biraz daha zaman var. Türkiye’de her evin baş köşesinde açık duran bir televizyon var. Çoğu evde misafir geldiğinde bile açık oluyor televizyon. Önceki kuşakların televizyon aletine karşı sıkı bir bağı ve alışkanlığı var.
Genç nesil için Youtube ve dijital platformlar çoktan televizyon kanallarının yerini almış durumda. Onlar biraz daha büyüyüp, alım gücüne ve özgürlüğüne sahip bireyler olduğunda televizyon dünyası içeriklerini onların beğenilerine göre güncelleyerek daha uzun bir süre hayatta kalabilir” dedi.
Türk dizilerinin yabancı dizilere nazaran süre bakımından uzun olmasıyla ilgili de konuşan Özsoy, Türk dizilerinin geleceği hakkında, yakın zamanda bir değişiklik beklemediğini dile getirdi. Özsoy, bunun tamamen ekonomik bir mesele olduğunu, kanalların akşamlarını tek bir içerikle doldurup, reklam kuşaklarını onun arasına yerleştirmekten memnun olduklarını ifade etti. Özsoy, “Dizi sektörünü yönlendirenler bundan şikayetçiymiş gibi gözüküyorlar ama bu şekilde çalışmanın da kolay yollarını bulmuş durumdalar. 120 dakikalık bir dizinin 40 dakikasını bakışmayla, 40 dakikasını da müzik altı görüntülerle geçirdiğin zaman zaten aynı hesaba geliyor onlar için. Yerli dizilerin yurt dışı satışları da gayet iyi durumda. Yabancı kanallar kendilerine göre çok uygun fiyatla bizim dizileri alıp yayın akışlarını doldurabiliyorlar. Alan memnun satan memnun gibi bir durum var yani dizi yapımcıları ve kanallar arasında. Olan setlerde çalışanlara oluyor” şeklinde açıkladı.
Özsoy, insanların yabancı diziye eğilimlerinin sebebinin de çeşitlilikten dolayı olduğunu söyledi.Özsoy, "Diğer yandan yabancı diziler çok ülkede yayınlandığı için bizdekilere göre çok daha geniş bütçelerle yapılıyor. Bu da her anlamda daha yüksek kaliteyi getiriyor tabi” dedi.
Samimiyetin etkisi var
Araştırmada en beğenilen Gönül Dağı dizisinin hikaye yazarı Mustafa Çiftçi, diziinin beğenilmesi ile ilgili açıklamada bulundu. Çiftçi, "Dizinin beğenilmesi bir kıvanç vesilesidir tabii. Bence nasıl olup da bu kadar beğenildiği ile alakalı bir formül yok. Ama mesela tarafların emekleri var. TRT benim eserleri merkeze alarak bir İç Anadolu taşrası dizisi çekmek istemiştir, kendilerine müteşekkirim. Bu içten duyguları iyi bir şekilde seyirciye yansıtan Yapımcımız Ferhat Eşsiz şahsında tüm ekibe teşekkür ederim. Bir de herhalde samimiyetin etkisi vardır. Yani diziye ilham olan bu hikayeler bir projenin parçası olarak yazılmadı. Samimi hissiyatımla yazıldı. Onlar yazılırken ortada dizi falan yoktu. Bence samimiyet tılsımlıdır. Diziyi izlenir kılan tılsım da herhalde budur" ifadesinde bulundu.
Televizyon vazgeçilmez bir rutin
Televizyon eleştirmeni Yüksel Aytuğ da Türkiye'de dizi platformlarımım henüz emekleme döneminde olduğunu belirterek, "İnsanlarımız için akşam önce haberleri sonra da diziyi izlemek, sabah yüzünü yıkamak gibi vazgeçilmez bir rutin. Bu alışkanlığın değişmesi için daha uzun yıllara ihtiyaç var. Dijital platformda dizi izleyenler ise görece daha yüksek beklentili, yerli dizilerin tatmin etmediği azınlık. İnsanlar ertesi gün daha büyük kitleli bir tartışma ortamının içinde yer alabilmek adına konvansiyonel kanalların popüler dizilerini tercih ediyorlar" dedi. Aytuğ, "Halkın büyük bölümü henüz bilim kurgu dizilerine hazır değil. Bu konudaki denemeler hep hüsranla sonuçlandı. Bu nedenle şimdilik entrikalı aşklar, kahramanlık öyküleri ve mafya hikayeleri onları oyalamaya yetecektir. Ancak içinde bulunulan zorlu toplumsal şartla yüzünden televizyon izleyicileri her zamankinden daha fazla komedi dizisi özlemi çekiyorlar" dedi.
