Aşılarla enfeksiyon hastalıklarının azaltılması belki de halk sağlığı için başarılmış en önemli olaydır. İlk olarak Pasteur bir mikroorganizmanın zayıflatılarak aşı üretilmesi fikrini oluşturmuş, ardından bu konuda diğer bilim adamları çalışmaları ilerleterek 19. yüzyıl sonunda çiçek, veba, tifo ve kolera aşılarının hazırlanmasını sağlamıştır. Bugün artık dünyada çiçek hastalığından bahsetmiyorsak bu aşılamadaki başarının sonucudur. Kadıköy Şifa Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Aylin İzat Liceoğlu yetişkinlerde aşının Semptomatik hastalıklardan korunması, yaşam kalitesini artırması ve enfeksiyon hastalığından ölüm riskini azalması açısından önemli olduğunu belirtiyor. Aşılar sadece çocuklar için değildir. ABD'de her yıl 60 000'den fazla erişkin aşı ile önlenebilecek hastalıklardan ölmektedir.
Dr. Liceoğlu, "Şimdiye kadar önerilen yetişkinlerin her 10 yılda bir tetanoz aşısı olmalarıydı. Bugün tetanozla birlikte çocukluk döneminde aşılarını olduğumuz ancak erişkin dönemde hatırlatma dozu yapılmadığı için vücudumuzdaki bağışıklığın azalması nedeniyle tekrar riskli hale gelen bazı hastalıkların (boğmaca, difteri gibi) aşıları da yetişkinler için mevcuttur. Ayrıca yetişkinler için kişiye özel riskler (meslek, ailede hepatit B taşıyıcısı olması gibi) değerlendirilerek grip aşısı, hepatit B aşısı, su çiçeği aşısı hatta kuduz aşısı yapılabilir. Yetişkinler için son olarak seyahat aşılarından özellikle sarıhumma aşısının dünyanın belli bölgelerine giderken öne- rildiğini söyleyebiliriz" dedi.
Normalde aşılama için tercih edilecek zaman gebelik öncesi veya doğum sonrasıdır. Ancak bebeği bazı enfeksiyon hastalıklarından korumak ve annenin sağlıklı bir gebelik geçirmesi için olası risklerde hesaplanarak gebelik öncesi ve sırasında bazı aşılar yapılmaktadır. Hamilelikte bebeğe geçiş riskinden dolayı canlı virüs aşıları ve BCG (Verem) yapılmaz. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak (MMR) aşısından sonra 3 ay, su çiçeği aşısından sonra ise gebelik için 1 ay geçmelidir. Tetanoz aşısı gebeliğin ilk 3 ayı geçtikten sonra ve grip aşısı 14. haftadan sonra yapılabilir. Diğer bazı aşılar (sarıhumma, zatürree, vs. gibi) riskli durum değerlendirilerek yapılmalıdır.
Bağışıklık sistemimiz yaşlanmayla azalır. Bu da aşılara yanıtın azalmasını sağlar. Bununla birlikle aşılama özellikle bazı hastalıklara karşı korunmak için özellikle 60 yaş üzerinde daha önemlidir. Grip, zatürree, tetanoz, hepatit B aşıları yapılabilir. Özellikle grip aşısının hastaneye yatış sıklığını azalttığı gösterilmiştir. Ancak yaşlılarda mevcut aşılar yerine etkinliği daha arttırılmış aşılara ihtiyaç vardır.
Kalp hastalığı, şeker hastalığı, kronik akciğer hastalığı gibi hastalığı bulunan kişiler özellikle zatürree ve grip için riskli kişilerdir. Zatürree ve grip diğer kişilere göre daha ciddi seyreder. Bu nedenle mutlaka her yıl grip aşısı ve 5 yılda bir zatürree aşısı olmaları önerilir.
