Dünyanın en büyük projelerinden biri olan Marmaray'ın Üsküdar ayağındaki çalışmalar denizin 40 metre altında tüm hızıyla sürüyor. Avrupa ve Asya yakasını birbirine bağlayan 1387 metrelik ray hattının şimdiye kadar 270 metresi tamamlandı. Biz de bu önemli projenin hangi aşamada ve nasıl ilerlediğini görmek için çalışmanın yapıldığı Üsküdar'a gittik.
Üsküdar merkezden Kız Kulesi'ne doğru uzanan sahil kısmında hummalı bir çalışma var. İşçilerin koşuşturduğu, kamyonların, kataramanların, deniz greyderlerinin gürültüyle girip çıktığı platformda Marmaray Projesi'nin mühendislerinden Hasan Gölder'le buluştuk. Gölder, boğazın derinliklerine doğru yol almadan önce, nasıl bir yere ineceğimizi bir solukta anlattı bize. Önce tüplerin yerleştirileceği alanı temizlemişler. Boğazın zeminindeki hendek ve çukurlar deniz altında çalışabilen greyderlele düzleştirilmiş. Bu alan çakılla doldurulduktan sonra Tuzla'da hazırlanan 20 bin tonluk tüpler yerleştirilince en geç 2010 yılında içinden geçeceğimiz Marmaray Tünel'i yavaş yavaş belirmeye başlamış. Şimdi tünellere beton enjekte ediliyor. Denizin üzerinde özel olarak hazırlanan beton, borular üzerinden erişim şaftından geçirilerek tüpe ulaştırılıyor. Temiz hava, malzeme girişi ve insan girişi, pis havanın çıkışı gibi tüm ihtiyaçlar, erişim şaftı üzerinden gerçekleşiyor. Biz de cesaretimiz toplayıp bu şaftların içinden geçerek başladık derinliklere doğru inmeye. 115 basamağı bir solukta inerek tüplerin içine girdik. Denizin dibine doğru indiğimizi düşündükçe içimizi saran ürpertiye kimi zaman engel olamadık.
Marmaray Projesi Hasan Gölder'e ilginç bir unvan kazandırmış: Denizin dibinde yemek yiyen ilk Türk. Denizin 40 metre altında çalışmak ilk etapta kendisine de tuhaf gelmiş. " Bu projenin büyüklüğünü düşünerek çok kez korku duydum" diyor.
Ama yaz sıcağında denizin dibinde çalışmanın keyifli yanları da olmuş, İstanbullular sıcak ve rutubetten bunalırken Gölder ve ekibi 18 derecede bir anlamda keyif çatmışlar.
Basamakları ürkek ürkek inip tünellerin içine girdikten sonra Japon mühendis Makuo ile karşılaştık. Sohbetimiz sırasında bize denize indirilmeden önce tüplere nazar boncuğu takıldığını anlattı. Biz tam bu bizde gelenektir diye anlatmaya çalışırken, Makuo gülümseyerek söze girdi: "O nazarlığı tüpümüze bir şey olmasın, nazar değmesin ve uğur getirsin diye ben taktım."
Tüpün içinde elektrik işleriyle ilgilenen Cemil Emekçi, Marmaray Projesi'nde yer almanın grur ve heyecan verici olduğunu söylüyor ancak sosyal yaşamının yok denilecek kadar az olmasından şikayetçi. Bazı geceler geç saatlere kadar çalıştıklarını belirten Emekçi, “evime hırsız gibi giriyorum” diyor.
Marmara Üniversitesi Elektrik bölümü mezunu olan Uğur Şengül, iki yıldır bu projede yer alıyor. Yaptığı işin kariyeri için önemli olduğunu belirten Şengül, "Burada Japonlarla iyi bir dostluk kurduk. Değişik bir kültür ve dille tanıştık" diyor. Marmaray, çalışanların kariyerine olduğu kadar kültür dünyasına da önemli katkılarda bulunmuş. Şengül 270 metrelik alanda beş inançtan insanların bir arada çalıştığını söylüyor. Marmaray'da çalışan Japonların bir Hinduizme, bir kısmı Budizme ve Hıristiyanlığa inanıyor.
Türkler ve Japonlar öteden beri birbirini sever. İki halk arasındaki bu dostluk Marmaray'da daha da perçinlenince Hasan Gönder'in nikah şahitliğini Japon müdürü yapmış. Japonlarda nikah şahitliğinin bizdeki kirveliğe benzer bir şey olduğunu söyleyen Gönder, "Müdürüm şimdi koruyucum ve hamim oldu" diyor.
Tüplerden Sorumlu Müdür Motoi Kanda Marmaray Projesi için iki buçuk yıldır ülkesinden ayrı yaşıyor Eşi ve üç çocuğuyla İstanbul'a yerleşen Kanda: "İstanbul tarihi de, modernizmi içinde barındıran bir şehir" diyor ve ekliyor: "İstanbul'a en modern yapılardan birini de biz ekliyoruz."
