Türk Telekom ve Türk Patent Enstitüsü'nün ortaklaşa düzenlediği 'Türk Mucit' adlı yarışmada, Radikal Gazetesi'nin köşe yazarlığını da yapan İskender Aruoba'nın 'Bol Balık' adlı projesi birinciliği kazandı ve 100 bin YTL aldı. Aruoba'nın projesiyle balık üretim tesislerinin altına yerleştirilen huni şeklinde brandalarla havuzdaki pisliklerin bir boru yardımyla yüzeye çekilmesi sağlanıyor. Böylece, balık çiftliklerinin denizleri kirletmesinin önüne geçiliyor, balık üretimi de artıyor.
Ancak projenin Malcolm C. M. Beveridge'nin, “Cage Aquaculture” (Kafes Akuakültürü) adlı kitabının ikinci baskısında, 268. sayfada yer aldığı iddia edildi. Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi Türker Bodur, “Proje 1980'li yıllarda uygulandı ancak başarılı olmadığı için ve teknolojinin de gelişmesi ile bu tip sistemlere gereksinim kalmadığı için yaygınlaşmadı. İntihal edilmiş bir projenin 100 bin YTL ile ödüllendirlmesi düşündürücü” dedi.
Aruoba ise yaptığının tamamen bir icat olduğunu savunarak, şunları söyledi: “İcadını çaldığım iddia edilen Beveridge, yüzer havuzun en altını su ve hava geçirmez bir maddeden yaptı. Onun ortasına bir hortum bağladı, burdan atıkları çekti. Bu balıkların atıkla aynı yerde olması gibi bir sorunu beraberinde getirdi. Kendi çiftiğimde denedim bu yöntemi.”
NTV'de Türk Mucit programını yapan ancak adını vermek istemeyen bir yetkili, “Projenin çalıntı çıkması durumunda ödülü geri alabiliriz. Yarışmanın finalini halk belirledi. Asla manüplasyon sözkonusu değil” dedi.
Türk Mucit yarışmasının 22 Haziran'da yapılan finalinde, Aruboa'nın 'Bol Balık' projesi, 12 proje arasından, halkın SMS'leriyle birinci seçildi. Yarışmada, Pop Star yarışmalarında olduğu gibi jüri üyeleriyle yarışmacılar arasında zaman zaman sert tartışmalar yaşanmıştı. Jüri üyelerinden biri olan ünlü deprem profesörü Celal Şengör'ün, Anadolu'nun değişik yörelerinden gelerek yarışmaya katılan yarışmacıların eserlerine yönelik sert eleştirileri tepkiyle karşılanmıştı. Ancak Şengör'ün, İskender Arıboa'nın 'Bol Balık' projesine, başından sonuna kadar destek vermesi dikkat çekti.
İşte Malcolm C. M. Beveridge'ın “Cage Aquaculture” (Kafes Akuakültürü) adlı kitabının ikinci baskısında, 268. sayfada yer alan proje. Aruoba ise, “Benimki bu projeden çork faklı. Çünkü atıklar için havuzlardan ayrı havuzla hiçbir ilgisi olmayan bir huni yaptım. Atıklar huni içinde birikiyor. Ve filtreleniyor” dedi.
