Olgunlaşma Enstitüleri’nin yenilenme çalışmalarının bir ürünü olarak hazırlanan ‘Türkiye Dokuma Atlası Projesi’, Milli Eğitim Bakanlığı, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü’ne bağlı İstanbul Sabancı Beylerbeyi Olgunlaşma Enstitüsü tarafından yürütülüyor. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB)’in destekleri, Marmara Üniversitesi’nin katkılarıyla yürütülen projeye, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Ticaret Bakanlığı da katkı veriyor. Proje, asırlık dokumaları sandıklardan çıkarıp, tasarım dünyasına taşımayı ve ekonomik değere dönüştürmeyi amaçlıyor. Proje kapsamında ayrıca geleneksel dokumaların aslına uygun üretilerek yerel kalkınmanın da desteklenmesi planlanıyor.
Projenin ilk etkinliği olarak gerçekleştirilen sergide bölgesel rotalar izlenerek, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden bir araya getirilen 151 çeşit dokuma türü sergilenecek. Ayrıca koleksiyoner Yusuf İyilik koleksiyonundaki Osmanlı kumaşlarından parçalar yer alacak. Prof. Dr. Hülya Tezcan, Prof. Dr. Aydın Uğurlu ve Prof. Dr. Mehmet Akalın’ın danışmanlığı, Ayşe Dizman’ın koordinatörlüğü ve Güneş Güner’in küratörlüğü ile gerçekleştirilen sergide, genç tasarımcıların, geleneksel kumaşlardan ilhamla oluşturduğu tasarımlar zaman tünelinde gezilebilecek. Sergide dokuma sanatçıları Aydın Uğurlu’nun Doğa Üçlemesi, Elisabet Strub Madzar’ın Pâ ve Umay Ana isimli iki eseri, Servet Senem Uğurlu'nun Anadolu Tanrıçaları dokuma heykelleri olmak üzere dokuma sanatları da sergiliyor.
- Serginin zaman tüneli olarak isimlendirilen alanında, Mehmet Demir, Mert Çelebi, Senem Kula, ve Rümeysa Kış'ın geleneksel dokumaları geleceğe taşıyabilecek tasarımları yer alıyor. Sergi üç ay boyunca haftanın altı günü ziyaret edilebilecek.
TÜRKİYE’NİN KUMAŞ HARİTASI ÇIKTI
Proje kapsamında, akademik araştırmalar sonucunda ‘Osmanlı Saray Kumaşları’ ve ‘Anadolu Yöresel Kumaşları’ başlıklarında Türkiye’nin kumaş haritasını oluşturan 397 yöresel kumaş tespit edilerek özellikleri veri tabanına işlendi. Marmara Üniversitesi, yöresel dokumaların bilimsel yöntemlerle analiz ederek, doğal boya ile renklendirme çalışmalarının yanı sıra dokumaların iyileştirecek AR-GE faaliyetlerini yürütüyor. Bu kapsamda, Antep Kutnu, Ankara Sofu, Şal Şapik, Rize Bezi/Feretiko, Ehram, Beledi ve Denizli Buldan gibi dokumalar dünyaya tanıtılacak. Kutnu’nun renk ve deseni, Ankara Sofu’nun ipeksi yumuşaklığı, Üsküdar Çatması’nın desen ve renkleri, Denizli Buldan Bezi’nin doğal boyalı dokumasının çağdaş tasarımlara dönüştürülmesi hedefleniyor. Ayrıca ‘Dokuma Kültürü Rotaları’ ve ‘Yaşayan Müzeler’ oluşturularak kültür turizminin de canlandırılmasına katkı sağlayacak.
DÜNYA TEKSTİL SEKTÖRÜNE ANADOLU DAMGASI
Türk dokumacılığının, bir zanaat olarak yaşatılmasını sağlamak yanında prestijli bir ticari faaliyete dönüşmesi amaçlanıyor. Proje ile Anadolu’nun geleneksel ve unutulan dokumaları, aslına uygun olarak yeniden üretilerek, modern tasarımlarla dünyaya tanıtılacak. Ayrıca projeyle sürdürülebilir ve doğa dostu tekstil ürünlerinin geliştirilmesi, kadın istihdamının artırılması, yerel üretimin desteklenmesi, akademik işbirlikleri ile dokumaların araştırılması, geliştirilmesi, bitkisel boyama, yerel dokuma faaliyetlerinin canlandırılması ve moda tasarımcılarının ve sektörün dikkatini çekmek de hedefleniyor.
DOKUMACILIK ALANINDA PANELLER GERÇEKLEŞTİRİLECEK
Üç ay boyunca Cumhurbaşkanlığı Beştepe Sergi Salonu’nda açık olacak Türkiye Dokuma Atlası Sergisi kapsamında “Geleneksel ve Yöresel Dokumaların Farklı Açılardan Değerlendirilmesi”, “Bir Kültürü Yaşatmak; Dokuma Zanaatı ve Coğrafi İşaretler”, “Türk Dokumasında El Ele Vermek” ‘başlıklarında paneller düzenlenecek. Panellere, akademisyenler, yerel yönetim temsilcileri, tekstil sektörü temsilcileri, dokuma ustaları, moda ve tasarım dünyasından isimler katılacak.
