Moralizade Vassaf Kadri’nin 1915’te Berlin’de yazdığı Hint Yıldızı romanı dönemin İngiliz sömürgesi olan Madras şehrinde geçmektedir. Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıç yıllarında yazılan bu eserde Türk-Alman ittifakı vurgusu sıklıkla yapılmakta ve Hindistan’da özgürlük mücadelesi veren karakterler üzerinden “Hint milleti yaşasın.” temennilerinin hemen ardından “Yaşasın Türk ve Alman süngüleri.” şeklinde ifadeler geçmektedir. Bu bağlamda esere tezli roman demek mümkündür. Zaten 1908 sonrası romanlarındaki temel izleklere bakıldığı zaman Türkçülük, Osmanlıcılık, Batılılaşma gibi dönemin siyasal fikir ve bu bağlamdaki sosyal meselelerine temas ettikleri görülmektedir. “Dönemin romanları açık mesajlı, sosyal ve siyasal olaylara angaje; toplum değerlerinden yönetime, eski-yeni boyutundan Batılılaşma temasıyla desteklenen Doğu-Batı çatışmasına; değişen değerlere, zihniyet çatışmasına ve siyasal ve sosyal yapının geleceğe dönük ütopik fantezilerine kadar pek çok çatışmayı bünyesinde taşır.” (Gündüz 2013:568) Gündüz’ün ifade ettiği bağlamda açık mesajlı ve siyasal olaylara angaje olan Hint Yıldızı için, sosyal yapının geleceğe dönük ütopyası tespiti de yerindedir. Zira eserde henüz gerçekleşmemiş ama 1916 yılında yaşanacak bir sömürgecilik karşıtı isyandan bahsedilmektedir. Yazar bir Hindistan ütopyası yaratmıştır. Sanki yazdığı kurmaca aracılığıyla Kadri, başkaldırıya davetiye sunmaktadır. Kitabın giriş yazısında da “Hint ikliminin baştan başa geçirmekte olduğu siyah ve uzun gecenin beyaz ve parlak sabahını işaret eden yıldızı ne vakit ve nerede doğacak… Bu büyük Hint milleti asırlardan beri uyuduğu müthiş ölüm uykusundan ne vakit ve ne gibi bir seda karşısında uyanacak!” sorularına karşılık cevabını 1916 yılındaki bu direniş ütopyası ile vermektedir.
Metindeki ana karakter Arya Naçaka’dır. Yazar Hindistan direnişini Naçaka’nın vatanperverliği, bir dedektif gibi kılıktan kılığa girerek verdiği amansız mücadele ve cesareti üzerinden anlatır. Fakat eserde aynı isimde amcasının da bulunması nispeten karışıklığa yol açmıştır. Adlar üzerinden benzer bir karışıklık daha mevcuttur. Romandaki mihracedenin eski sevgilisi İngiliz Miss Alice ile müstakbel eşi Bombaylı bir tüccarın kızı Miss Tako farklı kişiler olarak ifade edilmişken ilerleyen bölümlerde iki kadın tek kişi haline gelip Miss Alice Tako ismiyle anılmıştır. Bu teknik hatalar dışında biçimsel olarak da roman için türünün imkanlarını zorladığını söylemek mümkün değildir.
Vassaf Kadri, Hint Yıldızı’nda sömürgecilik üzerinden Osmanlı-Hint-Türk kültür ve tarihine dair önemli bir çalışma yapmıştır. Akıcı bir şekilde ilerleyen eser cinai roman türüne yakın bir biçimdedir. Zaten Vassaf Kadri’nin Süleyman Sudi ile ortaklaşa yazdıkları on kitaptan oluşan Milli Cinayat Koleksiyonu isimli bir roman serisi bulunmaktadır. Yani polisiye romanın oldukça popüler olduğu II. Meşrutiyet Dönemi’nde Kadri de bu alanda eserler vermiştir.
Hint Yıldızı’nın açıklamalı biçimde orijinal haliyle basılması yerli romancılığımız açısından önemli bir katkıdır. Bir okur olarak önerim günümüz Türkçesinde kullanılmadığı için anlamını bilmediğimiz kelimelerin sayfalar altına küçük sözlükler konarak belirtilmesinin kolaylık sağlayacağı yönündedir.
