Geçmişin derinliklerinde saklı kalmış birçok ilgi çekici konuyu gün yüzüne çıkartan aylık dergi Tarih ve Düşünce son sayısında da, ülkemizdeki "ilk feminist misyoner kadın"ı tanıtıyor. Ensar Köse, 'Misyoner, Mandacı, Feminist' adlı yazısında, Osmanlı sosyal yapısının değişmesinde önemli rol üstlenen Amerikalı bir eğitimcinin Türkiye'deki maceralarını ve hayat öyküsünü ele alıyor. Söz konusu kişi, İrlanda'dan Amerika'ya göç etmiş bir ailenin kızı olan Mary Mills Patrick.
Eğitimini İsviçre'de tamamlayan ve Fransızca, Almanca, Ermenice, Yunanca ve Türkçe'yi iyi derecede konuşabilen Patrick, aslında Türkiye'ye misyoner faailiyetlerde bulunmak üzere gönderilmişti. Aynı zamanda feminist olan Patrick, Türkiye'de görev yapmak üzere ilk olarak Erzurum'a gönderildi. Daha sonra 26 yaşındayken Üsküdar Selamsız'da bulunan İstanbul Kız Koleji'nde felsefe hocalığı yapan Patrick'in bir özelliği de İstanbul'da bisikletle ve peçesiz olarak sokağa çıkan ilk kadın olması.
1905'de Üsküdar Kız Koleji'nde yangın çıkması üzerine, Dr. Patrick kolej için yeni bir bina aramaya başlar, para toplamak için Amerika'ya gider ve 1909 yılına kadar orada kalır.
I. Dünya Savaşı'nın zor koşullarında da eğitim veren kolejin yeni yeri Arnavutköy'deki muhteşem bir koruluktur. Daha sonra Amerikan Kız Koleji olarak tanınacak olan bu kolejin öğrencileri arasında Halide Edip Adıvar, Zeynep Necef Uğurlu, Nilgün Cerrahoğlu, Leyla Umar ve Prof. Dr. Nur Serter gibi çeşitli alanlarda kariyer yapmış pek çok ünlü sima bulunuyor. 1924'e kadar kolejin müdireliğini yapan Patrick'in Türkiye'de en samimi olduğu öğrencilerinden Halide Edip Adıvar onun hakkında şöyle diyor: "Dr. Patrick, kadına mahsus hususiyetlerini kaybetmeden, hiçbir zaman bir erkek mukallidi olmaya çalışmadan, sükunla kudretle büyük bir tahsil medresesi kurdu. Orada, ilim sahasında yetiştirdiği talebeler arasında Yakınşark'ta temâyüz eden kadınlar vardı."
Marry M. Patrick, Türkiye'de geçirdiği günlerin anısına 'Beş Sultanın Yönetiminde' ve 'Bir Boğaziçi Macerası' adlı iki kitap yazdı. Misyoner, feminist bayan Patrick, kuşkusuz öncüsü olduğu Amerikan Kız Kolejiyle Batılı gibi düşünen ve Doğulu damgasından kurtulmak isteyen yüzlerce öğrencinin Türkiye'de yetişmesi için gerekli olan ilk adımı attı. (Tarih ve Düşünce Tel: 0212-511 75 00)
