|

Aklını kadınlarla bozmuş, sahtekârlık ustası bir adam

Popüler filmlerdeki yardımcı rollerden tanıdığımız aktör Clark Gregg, 'Dövüş Kulübü' yazarı Chuck Palahniuk'un 2001 tarihli diğer bir romanından beyazperdeye uyarladığı 'Tıkanma'da derinlik olarak kitabın çok gerisinde kalsa da yer yer çağdaş Amerikan toplumunun ahlâkî açmazlarına yönelik çarpıcı saptamalar yapmayı başarıyor.

Ali Murat Güven
00:00 - 23/08/2009 Pazar
Güncelleme: 15:31 - 23/08/2009 Pazar
Yeni Şafak
Aklını kadınlarla bozmuş, sahtekârlık ustası bir a
Aklını kadınlarla bozmuş, sahtekârlık ustası bir a

TIKANMA / Choke

Yapım Yılı ve Ülkesi:
2008, ABD yapımı

Türü ve Süresi:
Cinsel içerikli kara komedi / 92 dakika

Gösterim Dili:
Orijinal seslendirmesi İngilizce olan bu film, ülkemizde Türkçe altyazılı kopyalarla gösterime sunulmuştur.

Yönetmen:
Clark Gregg

Senaryo Ekibi:
(Chuck Palahniuk'un “Choke” adlı romanından uyarlamayla) Clark Gregg

Görüntü Yönetmeni:
Tim Orr

Özgün Müzik Bestecisi:
Nathan Larson

Kurgucu:
Joe Klotz

Sanat Yönetimi Ekibi:
Roshelle Berliner (Yapım Tasarımcısı), Matteo De Cosmo (Sanat Yönetmeni), Kate Foster (Set Dekoratörü), Catherine George (Kostüm Tasarımcısı), Stacey Panepinto (Baş Makyöz), Christine Fennel (Baş Saç Tasarımcısı)

Oyuncular:
Sam Rockwell (Victor Mancini), Jonah Bobo (Victor Mancini'nin gençliği), Anjelica Huston (Ida J. Mancini), David Wolos-Fonteno (Edwin), Kate Blumberg (Edwin'in karısı), Kelly MacDonald (Paige Marshall), Clark Gregg (Lord High Charlie), Matt Gerald (Dedektif Ryan), Mary McCann (Dedektif Dorfman), Matt Malloy (Dedektif Foushee), Isiah Whitlock Jr. (Dedektif Palmer), Brad William Henke (Danny), Paz de la Huerta (Nico)

İthalatçı Şirket:
A. E. Film

Dağıtıcı Şirket:
Tiglon Film

İçerik Uyarıları:
Bol miktarda cinsel içerikli argo konuşma, bir kaç sahnesinde de cinsellik-çıplaklık içerdiğinden dolayı, 18 yaşından küçükler ve bu tür temalardan hoşlanmayanlar için uygun bir film değildir.

Resmî İnternet Sitesi ve Fragmanı:

Ödülleri:
2008 / Sundance Film Festivali Jüri Özel Ödülü

Yıldız Puanı:
* * ½

Ekonomik zorunluluklar nedeniyle tıp fakültesindeki eğitimini yarıda bırakan Victor Mancini, gündüzleri ABD'nin İngiliz kolonisi döneminin canlandırıldığı tematik bir parkta çalışmaktadır. Genç adamın parasızlık dışındaki en büyük sorunu ise tedaviye muhtaç düzeyde bir seks bağımlısı oluşudur. Ancak, Victor için tedavi önceliği kendisinde değil, Alzheimer hastası annesi Ida'dadır. Pahalı bir bakımevinde kalan annesinin masraflarını karşılayabilmek için sıra dışı bir yol bulan kahramanımız, lokantalarda bilerek boğazına kaçırdığı yiyeceklerle “boğulma” numarası yapmakta, olay sırasında yardımına koşup kendisini kurtaran kişileri de vicdanî bir cendere içine almaktadır. Plan son derece basit, ancak etkilidir. Victor'un yazdığı senaryo uyarınca, onu kurtaran kişi toplum önünde kahramanlaşırken sıkıcı hayatı da anlam kazanır ve arkadaşlarına gurur duyarak anlatacağı bir hikâyeye sahip olur. Olayın bir sonraki aşamasında ise “kurban”, lokantada hayatını kurtardığı kişiden kendini sorumlu hissetmeye başlar ve ona sık sık maddî yardımda bulunur.

Üzerinde iyice ustalaştığı bu sahtekârlıkla tıngır mıngır geçinip giden Victor'ın hayatı, annesinin hastalığına sebep olan çarpıcı gerçekleri öğrenmesiyle birlikte kökünden değişecektir.


YÖNETMENLİĞE BAŞLAMAK İÇİN YANLIŞ TERCİH

“Tıkanma”, 1980'li yılların ortalarından bu yana nefes nefese rol almakta olduğu 50'nin üzerinde dizi ve sinema filminden tanıdığımız yakışıklı bir simâ, Amerikalı aktör Clark Gregg'in ilk yönetmenlik denemesi… Ve altını çizerek belirtmek gerekir ki yönetmenliğe geçiş yapmak isteyen bir aktörün senaryo açısından yapabileceği en yanlış tercih olmuş bu… Eğer ki kendisiyle tanışma fırsatım olsaydı, ona ilk olarak “Yahu birader, sen kafayı mı yedin de kameranın arkasına geçerken bula bula bir Palahniuk uyarlamasıyla siftah ediyorsun?” sorusunu sorardım hiç kuşkusuz…

1996'da kaleme aldığı “Dövüş Kulübü” adlı romanı ve bu yapıttan 1999 yılında David Fincher tarafından gerçekleştirilen beyazperde uyarlamasıyla dünyanın dört bir köşesinde fanatik bir hayran kitlesi edinen Chuck Palahniuk, kendine özgü bir stile sahip, sinema uyarlamaları açısından da alabildiğine zorlayıcı bir yazar… Onu edebiyat âlemine tanıtan “Dövüş Kulübü” -son derece doğru bir tercihle- Fincher gibi karanlık öykülerin ustası olmuş bir adamın eline düştü de bir halta benzedi. Yoksa, aynı kitap Hollywood'un sıradan bir iş filmleri yönetmeninin yorumuna teslim edilseydi, ortaya çıkacak sonuç bir Chuck Norris filminden daha fazlası olmazdı.


PALAHNIUK'UN ARGOSU 'PORNOGRAFİ'YE HİZMET ETMEZ

Romanlarında (yüzeyindeki yoğun argoya fazlaca takılıp kalınmadan) titizlikle çözümlenmesi gereken sert-gerçekçi bir dünya kuran bu sözcük cambazı yazarın, ilkinden çok daha zengin bir mizah duygusuyla bezenmiş 2001 tarihli romanı, Clark Gregg gibi aktörlüğü de jön kontenjanından ilerleyen taze bir yönetmenin eline kalırsa, hâliyle edebî değeri ve derinliğinin yarısını kafadan yitirmesi de kaçınılmaz oluyor. Palahniuk'un “yabancılaşma”yı tasvir ederken güçlü bir metafor olarak kullanıp aslında çok daha üst anlamlar yüklediği cinsellik olgusu, sığ bir okumada takılıp kalmış kifayetsiz bir sinemacının yorumunda ise çoğu kez zahiri boyutuyla, yani alabildiğine sulandırılmış ve banal bir düzlemde karşımıza çıkıyor.

Bu sorunlu filmin Türkiye'de Ayrıntı Yayınları tarafından basılan kitabı da vaktiyle yayıncının başını epeyce ağrıtmış, Muzir Neşriyat Kurulu'nun almış olduğu karar doğrultusunda piyasadan toplatılmıştı. Ancak, kitap daha sonra mahkeme kararıyla beraat etti.


Başrollerindeki Sam Rockwell (ki kendisini en iyi “Yeşil Yol”daki psikopat katil tiplemesinden tanırız) ve Anjelica Huston'un yönetmeni çok aşan performanslar sergiledikleri sinema uyarlaması da roman kadar olmasa bile, zaman zaman ona yaklaşan bir argo ve cinsellik içeriyor. Rasgele sinemacıların vicdanına teslim edilmemesi gereken bu hassas malzemelerin böyle bir yorumla perdeye yansıması ise filmi zaman zaman “kitsch” boyutuna indirgiyor ne yazık ki… Buna karşılık, “Tıkanma”, oyuncularının kalitesi ve kült kitabının hatırına, geçen yıl Sundance Festivali'nde Jüri Özel Ödülü'yle taltif edilmişti.

Cinsel meseleler ve argonun egemen olduğu sinemasal öyküleri (dinsel ya da estetik gerekçelerle) reddedenler peşinen uzak dursunlar. Bunun dışında, Palahniuk'un romanını okumuş olanlar ise muhtemelen orta karar bir beğeniyle karşılayacaklardır. Bir bütün olarak bakıldığında belki tam bir hezimet değil, ancak yine de yazık edilmiş bir uyarlama…


15 yıl önce