|

Alabildiğine gösterişli ve sürükleyici; fakat çocuklar için aşırı kanlı ve erotik

Pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de +18 yaş sınırlamasıyla gösterime giren “Gözetleyiciler” (Watchmen), önceki sezon İranlıların büyük tepkisini çeken “300 Spartalı” filminin yönetmeni Zack Snyder'ın 120 milyon dolarlık dev bir bütçeyle beyazperdeye aktardığı iddialı bir çizgi roman uyarlaması...

Ali Murat Güven
00:00 - 8/03/2009 Pazar
Güncelleme: 16:11 - 8/03/2009 Pazar
Yeni Şafak
Alabildiğine gösterişli ve sürükleyici; fakat çocu
Alabildiğine gösterişli ve sürükleyici; fakat çocu

GÖZETLEYİCİLER (Watchmen)
Yapım Yılı ve Ülkesi:
2009, ABD yapımı (Türkiye'de dünya sinemalarıyla aynı anda gösterime giriyor)

Yönetmen:
Zack Snyder

İthalatçı Şirket:
UIP

Dağıtıcı Şirket:
UIP

Oyuncular:
Jackie Earle Haley (Rorschach-Walter Kovacs), Malin Akerman (Silk Spectre II-Laurie Jupiter), Patrick Wilson (Nite Owl II-Dan Dreiberg), Jeffrey Dean Morgan (The Comedian-Edward Blake), Carla Gugino (Silk Spectre-Sally Jupiter), Billy Crudup (Dr. Manhattan-Jon Osterman), Matthew Goode (Ozymandias-Adrian Veidt)

Senaryo:
David Hayter, Alex Tse (Dave Gibbons'un aynı adlı çizgi romanından uyarlamayla)

Görüntü:
Larry Fong

Müzik:
Tyler Bates

Kurgu:
William Hoy

İçerik Uyarıları:
İçerdiği yoğun şiddet ve cinsellik nedeniyle, 18 yaşından küçükler için uygun değildir.

Yıldız Puanı:
* * 1/2

New York, 1985… İki kutuplu bir dünyada, yerküremizin her köşesini korku ve paranoya dalgası sarmıştır. Bir zamanlar suça karşı mücadele etmek için maskelerini kuşanmış olan kahramanlarımız, artık o kimliklerini geride bırakmış, her yönüyle sıradan birer hayat sürmektedirler. Derken, çok güçlü bir nükleer silahın üretilmesiyle birlikte bütün güç dengeleri bir anda değişir, bunun kaçınılmaz sonucu olarak da dünyamız kıyameti haberleyen korkunç bir savaşın eşiğine gelir. Tarihteki en büyük tehditle karşı karşıya kalan devlet adamları, halkı yaklaşan felaketten korumak için çaresizce önlem almaya çalışmaktadırlar.

Bu sırada, yasalardan güç almadığı hâlde kamu düzenini sağlamayı kendisine görev edinmiş maskeli kahraman Rorschach'ın eski ortaklarından biri öldürülür. Bu olay üzerine harekete geçen Rorschach, geçmişin ve bugünün bütün süper kahramanlarını önce tek tek gözden düşürmek, ardından da öldürmek üzere hazırlanmış dünya çapında bir komployu gün ışığına çıkaracaktır. Suçlulara karşı omuz omuza mücadele verilen eski dostlarla yeniden bağlantı kurma zamanı gelmiştir. Genellikle emekli süper kahramanlardan oluşan bu grubun üyelerinden sadece biri, Dr. Manhattan gerçek anlamda süper güçlere sahiptir, diğerleri ise başarılarını bütünüyle zekâ ve eğitime borçludurlar. Geleceğe yönelik olarak çok kötü sonuçlar doğuracak bu büyük komployu fark eden kahramanlarımız, tehlikenin büyüklüğü karşısında emekliliğe ara verip yeniden biraya gelirler. Yeni misyonları ise bir kişiyi ya da sınırlı bir topluluğu değil, bütün insanoğlunu korumaktır.


ÇİZGİ ROMAN DÜNYASININ “SAVAŞ VE BARIŞ”I

“Gözetleyiciler”in çizgi roman sektöründe ilk boy gösterişi, 1986 ve 87 yılları arasında her ay bir adet olmak üzere toplam 12 sayı olarak yayınlanan bir kitap serisi biçiminde gerçekleşti. Çizgi roman edebiyatının doruk noktası olarak kabul edilen serinin bu ilk baskısı, sektörün rakipsiz markası DC Comics tarafından yapılmıştı. Daha sonrasında ise başka yayıncılar tarafından tekrar piyasaya sürülerek çağımızın en popüler grafik romanlarından birine dönüştü. Kapağındaki “kan lekeli gülümseyen yüz” ve “geceyarısına bir dakika kala”yı gösteren saat görüntüsü gibi simgeler, yanısıra da her biri diğeriyle bağlantılı 12 bölümlük karmaşık yapısı, onu zaman içerisinde çizgi roman sanatı içinde öncü ve devrimci bir yapıta dönüştürecekti. “Gözetleyiciler”, prestijli Hugo Ödülü'nü kazanan yegâne çizgi roman olurken, Time dergisinin 2005 yılında hazırladığı “1923'ten bugüne kadar yayımlanan İngilizce dilindeki en iyi 100 roman” listesinde yer almayı başardı; ayrıca bununla da kalmayıp Kirby ve Eisner Ödülleri'ni kazandı.

Amerikalı sanatçı Dave Gibbons'un türettiği bu kahramanlar resmigeçidi, yirmi yılı aşkın bir süre önce ABD'de ilk kez yayınlandığında, nükleer savaş korkusuyla büyümüş bir kuşağın duygularına tercüman olmuş; o günlerin siyasal endişelerini dile getiren, iktidarın kötüye kullanımının doğurduğu acı sonuçları anlatan, iktidar sahipleri karşısında aciz durumdaki sıradan insanların hissettikleri paranoya ve çaresizliği başarıyla yansıtan yapısıyla büyük övgüler toplamıştı. Öte yandan, 12 bölümlük seri, ilk yayınının üzerinden uzun yıllar geçmesine karşılık, zaman içinde katlanarak büyüyen sadık bir hayran kitlesi de topladı.

Grafik romanın çizeri Gibbons, “Gözetleyiciler”in dünya çapında gördüğü yoğun ilgiyi şu sözlerle değerlendiriyor:

“80'li yıllarda soğuk savaş konusunda yaygın bir paranoya vardı. Süper güçler arasındaki gerilimin tırmanması durumunda neler olacağı hiç bilinmiyordu. Son derece kırılgan olan Amerikan toplumu da siyasal liderlerin bu korkunun tamamen ortadan kaldırılması adına çok az şey yapmakta olduklarının bilincindeydi. O yıllarda, genç bir çizer olarak, böylesi bir korkunun benim açımdan da son derece ürkütücü ve gerçek olduğunu hatırlıyorum. Günümüzde ise artık yepyeni kitle imha silahları, sözgelimi aynı kıyımı kimyasal yolla yapan- yeni silahlar geliştirildiği için, soğuk savaş dönemine özgü o nükleer tehditten biraz uzaklaşmışız gibi görünüyor. Ancak, dünyanın gün gelip de beyinsiz liderler eliyle yerle bir edileceğine dair o büyük paranoyamızın daima kalıcı olacaktır. Çünkü silahların türü değişse de liderlerin dünyaya bakış açıları hiç değişmedi.”


HER KAHRAMAN AYRI BİR TAKINTININ SİMGESİ

“Gözetleyiciler”in çizgi romanlardaki geleneksel “süper kahraman” konseptini altüst eden ve bu konuda alışılmadık çözümlemeler sunan öyküsünde, okura/izleyiciye önce ardarda bir grup karakter tanıtılıp, bunların “süper” falan değil, aksine “gayet normal insanlar” olduğu söyleniyor. Kahramanlarımız, bir takım ahlâkî ve kişisel meselelerle ilgilenen, toplumsal hayattaki aksaklıklarla kendi çaplarında mücadele eden sıradan tiplerdir. Ki Dr. Manhattan karakterini ayrı tutarsak, hiç birinin de öyle aman aman bir üstünlüğü yoktur.

Orijinal çizgi romanın kısaca “Dakikalık Adamlar” (Minutemen) olarak bilinen kahramanlar timi, “Silüet” (The Silhouette), “İpek Hayalet” (Silk Spectre), “Komedyen” (The Comedian), “Kapişonlu Adalet” (Hooded Justice), “Yüzbaşı Metropolis” (Captain Metropolis), “Gece Kuşu” (Nite Owl), “Mothman” ve “Dolar Banknotu” (Dollar Bill) adlı karakterlerden oluşmuştu. Maskeli kahramanların yeni jenerasyonunda ise -ki bunlar aynı zamanda grafik romanın gizeminin de merkez noktasıdır- “İpek Hayalet II” (Silk Spectre II), “Gece Kuşu II” (Nite Owl II), “Rorschach”, “Dr. Manhattan”, “Ozymandias” ve “Komedyen” (The Comedian) var. “Komedyen”, 1980'lerdeki “Minutemen”den geriye kalan tek karakter olarak dikkati çekerken, diğer bütün karakterler de farklı türde birer takıntı ve psikopatolojinin simgesi durumundalar…

Çok katmanlı öykü anlatımı, alışılmadık diyalogları, yanısıra da bünyesinde barındırdığı sembolizm, mistisizm, senkronize yapı, zorlayıcı geri dönüşler ve metafizik kavramlarıyla kendine özgü bir yapıt olan “Gözetleyiciler”in film versiyonunu yapmak, hem özel efekt noktasındaki teknik kısıtlamalar, hem de karmaşık içeriğinin uyarlanmasındaki zorluklar nedeniyle bugüne kadar neredeyse imkânsız olarak görülmüştü. Ancak, şans iki sezon önce İran devleti ve halkını -haklı olarak- çılgına çeviren “300 Spartalı” filminin yönetmeni Zack Snyder'e gülecek ve Warner Bros-Paramount ortaklığı, fantastik sinemayla ilgilenen bütün yönetmenlerin hayâllerini süsleyen bu çetin ceviz projeyi -120 milyon dolarlık göz kamaştırıcı bir bütçe eşliğinde- ona teslim edecekti. Snyder'ın, elde ettiği bu büyük imtiyazla ilgili yorumu ise şöyle:

“Gözetleyiciler, çizgi roman dünyasında öylesine önemli bir kilometre taşıdır ki bu filmi yönetmek benim için tam anlamıyla bir ayrıcalık oldu. Orijinal çizgi romanı okurken 'İyi adam kimdir, kötü adam kimdir?' olgusunu sorgularsınız. Filmin de aynı sorgulamayı doğuracağını umuyorum. Gerçek dünya terimleriyle soracak olursak, bir insanı kahraman yapan şey tam olarak nedir? Bu zor bir sorudur ve 'Gözetleyiciler' söz konusu sorunun yanıtını izleyici için daha da zorlaştımayı amaçlayan isteyen bir film…”

Gerek içerdiği ilginç siyasal, sosyolojik ve psikolojik simgeler, gerekse gösterişli sinematografisiyle, fantastik film tutkunlarının, özellikle de çizgi roman uyarlamalarına meraklı olanların kesinlikle kayıtsız kalamayacakları türden, alabildiğine sürükleyici, iddialı ve de zengin içerikli bir gösteri… Ama sakın ola, poster ve lobi fotoğraflarındaki genel çocuksu havaya kendinizi kaptırıp da salonlara ailenizin küçük üyeleriyle birlikte sürüklenmeyin. Çünkü haddinden fazla şiddet ve cinsellik içeren, erişkin işi bir öykü bu. Ki zaten (her ne kadar Türkiye'deki salon işletmecileri pek fazla umursamıyor olsa bile) filmin +18 yaş sınırı var.



15 yıl önce