SİNEMAYI SANAT YAPANLAR
HAL ASHBY
Yönetmen, yapımcı, kurgucu ve aktör
DOĞUM TARİHİ:
2 Eylül 1929, Ogden-Utah eyaleti / ABD
ÖLÜM TARİHİ:
27 Aralık 1988, Malibu-California eyaleti / ABD
(Karaciğer ve kolon kanserinden)
KILAVUZ SÖZLERİ:
“Amerikan taşrasında gariban bir ailenin en sonuncu çocuğu olarak dünyaya geldim. Annem ve babam ben 6 yaşındayken boşandılar. Babam bunalıma girip intihar ettiğinde ise 12 yaşındaydım. Tıpkı diğer kardeşlerim gibi çocukluğumu yaşamaya hiç fırsat bulamadan alelacele büyümeye zorlandım. Evde herhangi bir umut olmadığından, henüz 17'sindeyken otostop yaparak Los Angeles'e gittim. Daha 21'ine gelmeden de iki kez evlenip boşandım. MGM film şirketindeki kurguculuk işini bulana kadar en az 50-60 tane iş değiştirdim. Hayatım boyunca tonlarca uyuşturucu kullandım. Sonuç olarak, hâlâ ayaktayım ve hayatımın kalan bölümünde insanlar için güzel filmler yapmaya çalışıyorum.”
HAKKINDA ÖNEMLİ NOTLAR:
Mormon mezhebine bağlı Utahlı bir ailenin 4 çocuğundan en küçüğü olan
Hal Ashby
'nin bütün hayatı trajedilerle gelip geçti. Anne-babasının o çok küçük yaştayken boşanması ve babasının intiharından sonra iş bulma umuduyla kapağı
California
'ya atan
Ashby
, burada uzunca bir debelenme döneminin ardından gençlik arkadaşı
Jack Nicholson
'un yardımlarıyla
MGM
'e girdi ve yetenekli bir kurgucu olarak Hollywood'da adım adım yükseldi. O dönemin popüler sinemacılarından
Norman Jewison
'un yoğun iş temposundan dolayı bir türlü çekemeyip üzerinde çalışması için kendisine teslim ettiği
“Mülk Sahibi”
adlı senaryoyla da 1970'den itibaren yönetmenliğe başladı.
Ashby
, yönetmenliğinin zirvesine ise 1979 yılında İngiliz aktör
Peters Sellers
ile işbirliği içinde çektiği
“Merhaba Dünya”
adlı muhteşem kara komedide ulaşacaktı.
Travmatik bir çocukluk ve gençlik döneminin izlerini
59
yıllık hayatı boyunca daima üzerinde taşıyan sanatçı, filmlerinin çekim sonrası teknik işlem sürecinin uzamasına yol açan savruk çalışma tarzı ve uyuşturucu maddelere yoğun ilgisi nedeniyle 1980'lerden itibaren sektörde giderek gözden düşmeye başladı. Hayatının son yıllarında çoğu zaman işsiz kalan ve ancak düşük bütçeli ve önemsiz projelerin yönetmenliğini üstlenebilen
Ashby
, bir İngiliz şirketi için çekmeye başladığı
“Jake'in Yolculuğu”
adlı fantastik televizyon dizisiyle tam da iddialı bir yeniden dönüş fırsatı elde etmişken, yakalandığı kanser hastalığı onu dizinin pilot bölümünden hemen sonra devirmeyi başardı. Günümüzde,
“Jake'in Yolculuğu”
nun devamı hiç bir zaman gelmeyen o bir saatlik başlangıç bölümü bile tek başına bir
“kült film”
olarak kabul edilmektedir.
ÖDÜLLERİ:
Yönetmenlik öncesi döneminde çok başarılı bir kurgucu olan
Hal Ashby
, Kanadalı büyük usta
Norman Jewison
'un
1966
yapımı filmi
“Ruslar Geliyor”
daki titiz çalışmasıyla o yılın
“En İyi Kurgu Oscar'ı”
na aday gösterildi; ertesi yıl da yine bir başka
Jewison
yapıtı olan
“Cehennem Sıcağı”
yla bu ödülü Akademi'den söke söke aldı.
1978
yılında, bu kez
“Eve Dönüş”
filmiyle yönetmen olarak Oscar'a aday gösterildi. Oscar'ı kılpayı kaçıran o hüzünlü Vietnam'dan dönüş hikâyesi, ertesi yıl
“Almanya Sanat Sineması Ödülleri”
nde en
“iyi yabancı film”
dalında birinciliği elde edecekti.
Saydıklarımızın dışında,
1974
'de
“Son Ayrıntı”
,
1977
'de
“Woody Guthrie'nin Hikâyesi”
,
1978
'de
“Eve Dönüş”
,
1980
'de de kült başyapıtı
“Merhaba Dünya”
ile
Fransa-Cannes
'da ardarda dört kez
“Altın Palmiye”
ye aday gösterilmiştir. Bunların yanı sıra,
İspanya-Valladolid
'ten
“Harold ve Maude”
ile bir büyük ödülü ve başka festivallerden yarım düzine kadar daha ödül adaylıkları vardır.
MUTLAKA İZLENMESİ GEREKEN 5 FİLMİ:
-
Merhaba Dünya
(Being There), 1979
-
Eve Dönüş
(Coming Home), 1978
-
Woody Guthrie'nin Hikâyesi
(Bound for Glory), 1976
-
Harold ve Maude
(Harold and Maude), 1971
-
Mülk Sahibi
(The Landlord), 1970
13 yıl önce
