Kırşehir'in Kaman ilçesinde eğitim gören iki ortaokul öğrencisi, akciğer kanseri arkadaşlarının kan alınması sırasında yaşadığı zorluğa çare bulmak için "Damar Görüntüleme Sistemi" tasarladı.
Şehit Bayram Kara Ortaokulu 6. sınıf öğrencileri Ilgın Kulak ve Aleyna Demir, kanser hastası arkadaşlarıyla hastalığı konusunda sohbet ederken, tedavi sürecinde kanı alınırken sıkıntı yaşadığını öğrendi.
Arkadaşlarının yaşadığı sıkıntıya çözüm bulmak isteyen öğrenciler, TÜBİTAK 2018 yılı Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri kapsamında "Damar Görüntüleme Sistemi" isimli proje hazırladı.
Kayseri'deki proje sergisinde, tasarladıkları sistemi anlatan Ilgın Kulak, "Eski usul turnike uygulayıp göz yordamıyla kan almak artık çok pratik ve konforlu değil. Özellikle bebeklerde, acil müdahaleli hastalarda, kanserli hastalarda ve kronik hastalık sonucu damarları daralan hastalarda damar yolu açmak çok sıkıntılı bir süreç meydana getirmektedir." dedi.
Amaçlarının, hastayı ve sağlık personelini daha az strese sokan, daha güvenilir ve konforlu olan kızıl ötesi ışık yansıtma yöntemiyle damarı çıplak gözle daha görünür hale getirmek olduğunu dile getiren Kulak, şunları şöyledi:
- "Maliyet analizi yapıldığında çok ekonomik olan bu cihazla, tüm ambulans, acil servisler ve yoğun bakım merkezleri, yerli üretim damar görüntüleme sistemiyle donatılabilir. Yurt dışından ithal olarak getirtilen bu cihazlar yerine yerli üretimle teknoloji üretebilen bir toplum olma yolunda ilerlenip milli sermayemiz yurt içine kazandırılır."
Ilgın Kulak, sistemin çalışma şekli ile ilgili şunları söyledi:
- "Kumanda ledi olarak bilinen infraruj led yani kızılötesi ışık kaynağı kullandık. Kare şeklinde delikli pertinaksa 8 tane kumanda ledini, dirençle birbirine bağlayarak 9 voltluk pil ile bir aydınlatma sistemi yaptık. Ayrıca araştırmamızda literatür tarama, gözlem yapma, deneme yanılma ve kurum kuruluşlarla görüşme tekniklerinden yararlandık."
Yurt dışında bu aletler 9-10 bin liraya mal ediliyor
Kanser tedavisi gören arkadaşlarının projeyi gördüğünde çok sevindiğini belirten Kulak, şu ifadeleri kullandı:
- "Arkadaşımıza projeyi gösterdiğimizde bize teşekkür etti. Bizim onun adına böyle bir şey yapmamıza çok sevindi. Biz bu aleti 50 liraya mal ettik. Yurt dışında bu aletler 9-10 bin liraya mal ediliyor."
Çalışmaları için çeşitli üniversitelerden öğretim üyelerinden teknik anlamda destek aldıklarını belirten proje ortaklarından Aleyna Demir ise sistemi, 1,5 yılda tamamladıklarını söyledi.
Demir, proje süresince hem ailelerinin hem de arkadaşlarının kendilerine destek olduğunu, seri üretimle çalışmalarını daha çok ulaşılabilir hale getirmek istediklerini kaydetti.
