Hayattan kovulmuş bayram olmaz.

Hayattan kovulmuş bir dinin seremonik tezahürleri nasıl gerçek dinin yerine ikame edilemezse hayattan çekilen bayram da bayram değildir; olsa olsa bayramın tatile çıkması söz konusudur.

Bayramı hayattan koparanlar, bayramın tezahürlerini tatile gönderenler gerçekte dinin hayata dair vechesini, hayata müdahil yanını iptal etmek istiyorlar demektir.

Modern dünya, hayatımızı çepeçevre kuşatıp örgütlerken, düşünce dünyamızı, hakikatle ilişkimizi yeniden biçimlendirmeye, uyumlu hale getirmeye çalışırken sadece maddi olanın tezahürlerinden doğan zorunluluklarla bu çelişkiyi makulleştiryor, meşrulaştırıyor değil elbette. Modern düşünüş ve kavrayış biçimi dinle hesaplaşmadan kendi makuliyetini, meşruiyetini gerçek kılması mümkün değil.

Modern dünyanın İslam"la hesaplaşması herhangi bir dinle (religion), gelenekle hesaplaşmasına benzemez. İslam hayata müdahil olan, tarihi yeniden kuran mesajına karşılık modern olan benzer bir iddia ile hayatı, varlık tasavvurumuzu, insanlığı rehin alıyor.

Bayram hayatın kendi akşında bir sevinç, bir mutluluk, metafizik olanın törensel bir görüntüyle aramızda ötelerden bir ses, bir koku sunduğu ve bunu hep birlikte karşılamaya durduğumuz yitik zamandan kazanılmış anlardır. Zamanın bereketlenmesidir.

Modern kurgu hayatın ritmini teslim aldığı gibi bu kutlu anları da da rehin tutuyor. Modren hayatta bayram için ara vermek, zamanı durdurmak yoktur. Modern hayatın bayrama yer bırakmamış olması hem maddi çarkın her şeyi teslim alan dişlilerine varlığımızın sıkıştırılmasından dolayıdır hem de zamana dair tasarrufuyla dine meydan okumasındadır.

Din zamana müdahale eder, zamanı bize kutlu kılar. Modern dünya zamanı da hayatı da dinin dışına çıkararak varoluşumuzu adeta profanlaştırarak yeniden yorumlar. Bayram sadece bir şenlik değil. Bayram zaman, mekan, varlık ilişkisini anlamlı bir bütün olarak bize yeniden hediye edildiği zaman dilimidir. Bayramın görünürlüğü hayatla vahyin ilişkisini hatırlatır.

Bayramın modern "ihtiyaç"lara göre yeniden organize edilmesi, sterilleştirilmesi, kurbanın aramızdan, hayatımızdan çekilerek paketlenerek adeta tatil paketine dönüştürülmasi üretim- tüketim ilişkilerinden çok daha fazlasını, hayatın anlamına dair müdahaledir.

Hayatı sterilleştirme adına kurbanın hayattan çekilmesi pratik zaruretlerden çok hayata, kutsala dair seküler tasavvurun hayatımıza müdahalesidir.