Osmanli Devleti''nin kurulusunun 700. yilinin anisina Istanbul Büyüksehir Belediyesi Kültür Isleri Daire Baskanligi bir dizi kültür ve sanat faaliyeti düzenliyor.

Bu programlardan ilki, "Üç Kita Bir Devlet, Çok Kültür Tek Medeniyet" adi altinda geçen hafta sonu yapildi.

Programa tarihçi dostlarim Prof. Dr. Mehmet Ipsirli ve Prof. Dr. Abdülkadir Özcan''la birlikte katildik.

Prof. Dr. Ümit Meriç''in baskani oldugu ilk oturuma, Prof. Dr. Stefanos Yerasimos, Mehmet Genç ve Hilmi Yavuz konusmaci olarak katildi.

Konusmacilar, Cumhuriyet''in Osmanli''nin devami oldugunu, ancak çok kültürlü yapisinin sürdürülemedigi üzerinde durdular.

Cumhuriyet''in 75. yilinda, Türkiye''nin Osmanli Devleti''nin devami oldugu ilk defa dile getiriliyor. Oysa, özellikle Tek Parti Dönemi''nde, Osmanli, tarihi, kültürü, sanati ve edebiyatiyla bastan sona reddedilmisti.

Tek Parti Yönetimi, reddi miras ederek, kurtulusu, bütün kurum ve kuruluslariyla Bati kültürünü benimsemede buldu. Avrupa ülkelerinin ekonomik üstünlügünün kaynagi, onlarin üretme biçimlerinde degil de tüketme biçimlerinde arandi.

Sözkonusu dönemde, camileri, çarsilari, medreseleri, dergahlari, sanatlari ve yasama biçimiyle, yüzyillarin birikimi Osmanli kültürü bütünüyle reddedildi. Islam kültüründen iz tasiyan hersey laiklik adi altinda ekonomik, sosyal ve kültürel yapidan bir bir çikarildi.

Bu baglamda, Isviçre Medeni Kanunu hiç degistirilmeden oldugu gibi benimsendi. Italyan Ceza Hukuku kabul edilerek, Islam Hukuku bütünüyle yürürlükten kaldirildi. Alfabe degisikligine gidilerek, Anadolu insaninin tarihi, kültürü ve sanatiyla olan baglari bütünüyle koparildi.

Yetmisbes yil sonra geriye dönüp bakildiginda, devletin Bati''nin tüketim kaliplarini ve yasama biçimini benimsemede büyük bir mesafe aldigi görülür. Ancak ayni devlet Bati devlet kurum ve kuruluslari gibi hizmet üretmede büyük bir basarisizliga ugramistir.

Bir toplum kendi olmayi birakip, baskasi olmaya kalkisinca büyük bir basarisizliga ugruyor. Latin harfleri kullanmak ya da sapka giymekle Almanya ya da Fransa olunmuyor.

Türkiye, Avrupalilar''a biz de sizdeniz diyerek, Avrupalilar''in dostlugunu kazanamayacagi gibi, onlarin saldirisindan da kurtulamaz.

Avrupa kültürüyle hesaplasmak için Cumhuriyet kültürü yetmez. Osmanli ile birlikte Selçuklu tarihini de iyi bilmek gerekir.