Duke Üniversitesi"nin yaptığı listeye göre; OECD ülkeleri arasında Türkiye "beyin gücü" açısından dünyada ilk 14 ülke arasında. Bir diğer anlamıyla 481 bin parlak beyinli insanımız var.

Aynı araştırmaya göre, Amerika"da 5 milyon 336 bin, Japonya"da 5 milyon 167 bin, Güney Kore"de ise 2 milyon 200 bin parlak beyinli insan bulunuyor.

İki şehir devlet olan Singapur ile Hong Kong"daki parlak beyinli insan sayısı neredeyse Türkiye"deki kadar. "Beyin gücü" olarak tanımlayabileceğimiz parlak beyinli insan sayısı niye önemli?

Beyin göçüne, eskiden beri sorun olarak bakıyoruz. Paranın parayı çektiği gibi beyin gücü de yeni beyinleri çekiyor. Hatta sermayeyi de çekiyor. Yani, parlak beyinli insan sayımızı en kısa zamanda 1 milyonun üzerinde çıkarmalıyız.

Türkiye"de YASED üyesi şirketlerde doktoralı istihdamı oranı yüzde 1 oranındadır.

İnovasyon ve teknoloji ile "beyingücü" arasında paralel bir ilişki var. ARGE"nin arkasında sermaye gücü kadar beyin gücü de var. YASED önceki gün ARGE Anket ve Çalıştay sonuçlarını yayınladı. Uluslararası sermaye yatırımlarını çekmeden daha önemli olanı, ARGE yatırımlarının da beraberinde gelmesidir.

Dünyada sadece jenerik ilaç ve yeni ilaç sunumu için yılda 100 milyar dolar ARGE harcaması olurken, Türkiye"de bu rakam sadece 60 milyon dolar civarında gerçekleşiyor.

En önemlisi de ileri teknoloji olan bilişim ve ilaç araştırma geliştirme yatırımlarında yatırım yeri arayan 200 milyar dolara yakın sermayenin nereye gideceğidir. Bunun için Türkiye hazır mı?

Çin"in en büyük bilişim şirketlerinden Huawei"nin Türkiye yatırımları var. Türkiye CEO"su Wu Congcheng, yeni yatırımlar yapabileceklerini ve bunun için bazı düzenlemeler istiyor ama şunu demeden geçmiyor: "Yeterli sayıda yetkin yazılım mühendisiniz yok".

Dünyanın en büyük ARGE bütçesine sahip ikinci şirketi olan Novartis, yılda 9,3 milyar dolar ARGE yatırımı yapıyor. Novartis"in Türkiye"deki ARGE bütçesi ise sadece 12 milyon dolar. Dünyadaki orana göre en az 150 milyon dolar yıllık ARGE bütçesi ayırması gerekiyor.

Renault Türkiye, bu yıl 32 milyon lira ARGE harcaması yapacak ki bu bütçesinde yüzde 1"e bile karşılık gelmiyor. Türkiye"de otomotiv sektöründe yerlilik payı yüzde 80"e yaklaşmış olmasına karşılık henüz sıfırdan bir yerli araç geliştirmeye müsait bir ortam oluşturamadık. Nedeni ARGE eksikliği?

Özellikle YASED üyeleri Türkiye"ye ARGE yatırımları yapmak istiyorlar. Mesela, GE Türkiye CEO"su Canan Özsoy, cirolarının yüzde 2,5 oranındaki bütçelerini yüzde 5"e çıkaracaklarını söylüyor. Diğerleri de benzer görüşler ifade ediyor.

Peki, niye niyetler ağır şekilde yatırıma dönüyor?

YASED"in ARGE Anketi ve Çalıştay sonuçlarına göre, Türkiye"nin ARGE ekosisteminde pazar potansiyeli ciddi avantaj sunuyor. Diğer taraftan üniversite sanayi işbirliğimiz zayıf, bürokrasimiz hala ciddi şekilde olumsuz bir izlenim oluşturuyor.

Ancak, YASED üyesi şirketlerin genel merkezleri, yatırım için seçmeyi düşündükleri ülkeler sıralamasında Türkiye, ilk dört sırada değil. İlk sırada Çin, ardından ABD, Almanya ve Hindistan geliyor. Türkiye"ye rakip görünen şirketler ise Hindistan, Polonya ve Rusya olduğu ifade ediliyor.

Malum Polonya, başta Avrupa ülkelerinin bir nevi atölyesi durumuna geldi. Neredeyse Türkiye"nin iki misli otomobil ihraç ediyor.

Geçmiş dönemde İrlanda 15 milyar dolar ilaç yatırımı aldı.

ARGE yatırımları bakımından yatırım haritasında öne çıkan sorunlar şunlar: Güçlü iletişim ve bilgiye erişim kolaylığı olmasına karşılık,

. ARGE işgücü maliyetleri artıyor,

. Ürün maliyetleri yüksek,

. Bölgedeki veya benzer yapıdaki ülkelerdeki teşvik ile politikaların avantajlı durumu...

ARGE yatırımları ve 481 bin parlak beyinli insanımıza evet ama yetmez...