Üzerine güneşin vurmadığı bir düşünce ve onun ifadesi olan bir söz yoktur denilmiştir.

Buna göre insan lisanıyla bugün söylenen her şey aslında önceden söylenmiştir, hatta söylenilebilecek olanlar da söylenmiştir ve her zamanki gibi yenilik sanılan şey tekrarlanan söz ile kurulan ilişkideki yenilikten ibarettir.

Bu sebeple “toplayan” anlamıyla Kur’an ayetleri (İlahî kelam) ve cevâmiu’l-kelim ile gönderilen Peygamber Aleyhisselam’ın hadisleri inananlar açısından çok özel bir hat oluşturur.

Bundan mülhem olarak bugün İmam Taberânî’nin (ö. 360/971) el-Mu’cemü’s-sagîr’inden şu hadisleri paylaşmak istiyorum:

-Selman-ı Farisî’den rivayet edildiğine göre Rasulûllah (sav) şöyle buyurdu: “Günah vardır, bağışlanmaz; günah vardır, kişinin yanına bırakılmaz ve günah vardır, bağışlanır. Bağışlanmayacak günah Allah’a ortak koşmaktır. Kişinin yanına bırakılmayacak günah, insanların birbirlerine zulmetmesidir. Bağışlanacak olan günah ise, Allah Teâlâ ile kul arasında kalan günahtır.” 

-Câbir bin Semure’den şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Rasûlullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu işittim: “Ümmetim hakkında en çok korktuğum, yıldızlardan yağmur istemeleri, idarecilerin zulmetmeleri ve kaderi yalanlamalarıdır.” 

-Âmir bin Sa’d, babasının şöyle dediğini rivayet etti: “Dedim ki: “Ey Allah’ın Rasûlü, kişi kavmini savunur ve arkadaşlarını müdafaa ederse, onun sevaptaki payı diğerleri gibi olur mu?” Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Annen seni kaybetsin ey İbni Ümmü Sa’d! Siz, zayıflarınızdan başka bir vesile ile mi rızıklanıp yardım görüyorsunuz ki!” 

-İmran bin Hittân’dan şöyle dediği rivayet edilmiştir: Müminlerin annesi Âişe: “Sizinle akrabalığı olmadığı halde köylerden gelip de aranıza girip yerleşen kişilere ne isim veriyorsunuz?” diye sorunca, ben: “Biz, onları inleyenler ve zavallılar diye isimlendiriyoruz” karşılığını verdim. Bunun üzerine Âişe: “Biz, onlara Rasûlüllah (sav) zamanında hicret edenler (Muhacirler) ismini veriyorduk.” dedi.

-Cabir bin Semure’den şöyle dediği rivayet edilmiştir: “Ömer, Câbiye’de bize şöyle bir konuşma yaptı: “Rasûlullah (sav) aramızda iken, benim şu durduğum yerde durdu ve şöyle buyurdu: “Ashabıma hürmet edin. Sonra onların ardından gelenlere, sonra onların ardından gelenlere. Sonra yalan yaygınlaşır. Öyle ki, kişi şahitlik etmesi istenmediği halde şahitlik eder, yemin etmesi istenmediği halde yemin eder. Her kim cennetin en güzel yerini istiyorsa, cemaatten ayrılmasın. Çünkü şeytan tek kişi ile beraberdir, iki kişiden daha uzaktır. Dikkat edin, hiçbir erkek, bir kadınla yalnız kalmasın. Çünkü üçüncüleri şeytandır. Dikkat edin, kimin iyilikleri kendisini sevindiriyor, kötülükleri de üzüyorsa, o kimse mümindir.” 

-Sehl bin Sa’d es-Sâidi’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Şüphesiz İslam garip olarak başladı, başladığı gibi yine garip hâle gelecektir. Gariplere müjdeler olsun.” “O garipler kimlerdir, ey Allah’ın Rasûlü?” diye sorulunca, Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “İnsanların bozulduğu zaman onları ıslaha çalışanlardır.”

-Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Kim kendisinden istenen bir bilgiyi gizlerse, kıyamet günü ateşten bir gemle gemlenmiş olarak gelir.” 

-Abdurrahman bin Ebu Bekre babasından rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Benden sonra dönüp birbirinizin boynunu vuran kâfirler (gibi) olmayın.”

-Abdullah bin Ebu Katâde, babasından rivayet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Ümmetimin helâkı şu üç şeydedir: Kaderi yalanlamak, ırkçılık davası gütmek ve araştırmadan dini konuları nakletmek.” 

-Cabir’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “Bu ümmetin Mecûsileri, aziz ve yüce olan Allah’ın kaderini yalanlayanlardır. Onlar hastalanırlarsa ziyaret etmeyin, eğer onlarla karşılaşırsanız selâm vermeyin ve öldüklerinde cenazelerine katılmayın.” 

-Abdullah bin Mes’ud’dan rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav): “Benden sonra adam kayırma ve kabul edemeyeceğiniz işler olacaktır” buyurdu. Ashab: “Ey Allah’ın Rasûlü, bizden bu zamana yetişene ne yapmasını emredersin?” deyince, Rasûlullah (sav): “Üzerinizdeki hakları yerine getirin, kendi haklarınızı da Allah’tan isteyin” buyurdu”

-Berâ bin Âzib’den rivayet edildiğine göre, Rasûlullah (sav) Hassan bin Sabit’e: “Müşrikleri hicvet. Şüphesiz Allah seni Ruhu’l-Kudüs’le (Cebrail) destekliyor” buyurdu.”

-İbn Ömer’den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurdu: “İbadetin en üstünü dini konularda ince anlayıştır. En üstün dindarlık da şüpheli şeylerden sakınmaktır.” 

(İmam Taberânî, el-Mu’cemü’s-sagîr, trc.: İshak Doğan, Hüner Yayınları, Konya 2019)