Hürriyet gazetesinin fotoğraf sanatıyla ilgisini bildiğim için, dün manşetine taşıdığı bilgiye de itibar ediyorum: Mesut Yılmaz ve partidaşları Moskova''ya gittiklerinde, orada ''mavi akım'' projesi üzerinde görüş alış-verişinde bulunmamış, Moskova belediye başkanının ''sanat danışmanı'' Zurab Tsereteli ile heykel ve resim sohbeti yapmışlardır... Zurab Bey, heyeti Arbat Sokağı''na götürmüş ve sokak ressamlarını sevindirmiş bile olabilir...
Önce fotoğrafla ilgili bilgi: ANAP lideri Mesut Yılmaz, "Beni önce aklayın, sonra hükümete gireyim" günlerinde kalabalık bir heyetle ABD ve Rusya''ya gitmişti. Başbakan yardımcısı da olan enerji bakanı Cumhur Ersümer ile kardeşi Turgut Yılmaz heyetin ana gövdesini oluşturuyordu. O sıralarda petrol işine merak sarmış ANAP il başkanı Erdal Aksoy, "Rusya" denildiğinde akla gelen iki işadamından biri olan Şarık Tara... Bu ekip yanlarına Türkiye''nin Moskova büyükelçisi Nabi Şensoy''u da almış ve Moskova belediye başkanı Lujkov''lu bir grupla fotoğraf çektirmişlerdi. Fotoğraf 18 Eylül 1999 tarihini taşıyordu. Bugüne kadar "Türkiye''den giden devlet ve işadamları, Moskova''da boş oturmadılar, ''gönül bağı ile bağlı oldukları mavi akım projesi'' konusunda görüşmeler yaptılar" diye düşünmemize sebep olan fotoğraf... Çünkü Lujkov''un yanında oturanların Rus enerji bakanı ile Gazprom başkanı oldukları biliniyordu.
Hürriyet''e göre gerçek farklı. Masanın Rusya tarafında oturan bir heykeltraşmış. ANAP''ın enerji sever ekibi, Rusya''da, bir heykeltraşla sanat üzerine söyleşi yapmış...
Dediğim gibi, Hürriyet fotoğraf konusunda derin tecrübeye sahiptir. Vaktiyle, "İşte PKK gerçeği" başlıklı bir fotoğraf yayımlamış ve terör örgütünün dağlarda hâlâ faal olduğunu gözlerimize sokmuştu. Sonradan o fotoğrafın beş yıl öncesine ait olduğu, tiplerin bazısının yıllar önce öldüğü ortaya çıkmıştı da, Hürriyet yönetmeni, "İstihbarat örgütleri böyledir, küçük kardeşe küçük büyük kardeşe büyük pay dağıtırken bazen büyüğü aldattıkları da olur" diye özür dilemişti...
İyi de, Hürriyet''in "Tartışılan fotoğraf" manşeti ve "Aylardır Mesut Yılmaz''ın mavi akım pazarlığı yaptığı Gazprom başkanı diye konuşulan kişi heykeltraş çıktı" altyazısıyla yayımladığı fotoğrafta, haberle çelişen bir gariplik hemen göze çarpıyor. Gazetenin adını Zurab Tsereteli olarak tespit ettiği kişi gerçekten bir sanatçı olabilir; çünkü adam "Ben burada ne arıyorum?" dercesine bir yerlere bakıyor. Yanında oturan Moskova belediye başkanı Lujkov da, sanki bir görev hissiyle oraya gelmiş, ilgisiz oturuyor... Masada bir üçüncü kişi daha bulunuyor ve bizim heyetin bütün üyelerinin dikkatlerinin önünde mikrofon bulunan o kişiye çevrili olduğunu görüyorsunuz... Lujkov ve Tsereteli masada konu mankeni gibiler; ''esas oğlan'' başının bir bölümü görünen o üçüncü kişi...
Heyetin tercümanı bayan o üçüncü kişinin ağzından çıkanı kaçırmamaya çalışıyor. Nabi Şensoy, öğrendiği Rusça''yla adamı kendi anlama dikkatinde. Cumhur Ersümer ve Mesut Yılmaz pür dikkat izliyorlar adamı...
Acaba o üçüncü kişi kim?
"Fotoğrafa bakarak nasıl anladın?" demezseniz, sadece başının bir bölümü görünen ''üçüncü kişi''nin ''saçı boyalı'' olduğu kanaatimi belirteceğim. Eğer bir göz yanılsaması değilse ve bu tespitim doğruysa, 1999 eylülünde AA tarafından servise konulduğu ve ilk kez Hürriyet''in kardeş gazetesi Posta''da yayımlandığı günden beri, "ANAP''lılar Rusya enerji yetkilileriyle birlikte" diye bilinen fotoğrafta Gazprom şirketinin başkanı Rem Vyakhirev''in olduğunu iddia edeceğim. Umarım kulağına gitmez; Vyakhirev simsiyah boyalı saçlarıyla her yerde kendini belli eden biri çünkü...
Aslında, Hürriyet''in kafa karıştırıcı lâf kalabalığını da, benim saatlerimi verip internette dolaştıktan sonra bir tutam saça takılıp kalmamı da gereksiz kılacak bir çözüm yolu var: O geziyi heyetin bir üyesi gibi izleyen iki basın mensubunun gerçeği açıklaması... Günlerdir, o geziye iki gazetecinin katıldığı yazılıp çiziliyor, ama kimlikleri bir türlü açıklanmıyor. Sanki sırmış gibi... Oysa bu bir ''sır'' değil; çünkü, daha o günlerde yazdığım bir Kulis''te, Şarık Tara''nın misafiri olarak geziye Star yönetmeni Fatih Çekirge''nin de katıldığını yazmıştım. Öteki ''gazeteci'' ise, Washington''a yerleşik ve Yılmaz''ın ABD temaslarını da sağlayan Sabah''la irtibatlı Zeyno Baran''dı.
Fatih Çekirge o geziyi hiç yazmadı; Mesut Yılmaz ve ekibini ellerinden tutup iki önemli başkentte gezdiren Zeyno Baran ise sanki ayıp bir şey yapmış gibi suskun...
Bir açıklama: 2 Mayıs 2001 tarihli Kulis''te, bir web sitesinde rastladığım, Azerbaycan devlet başkanı Aliyev''in, bir önemli siyasetçi için, "Rus nüfuz casusu" ithamını aktarmıştım. Aliyev''le o röportajı yapan brt diplomasi muhabiri Bahadır Selim Dilek Aliyev''in kendisine söylediklerini şöyle özetledi: "Türkiye''yi, Bakü-Ceyhan''ın nihâî anlaşmasının TBMM''deki onayını geciktirmesi nedeniyle eleştirdi, Rusya''nın bölgedeki ağırlığı üzerinde durdu, Türkiye''de bazı çevrelerin de bu ağırlıktan etkilenip, Bakü-Ceyhan''a soğuk baktığını söyledi. Ancak, Azerbaycan Cumhurbaşkanı, bütün ısrarlı sorulara karşın, ''hükümet içindeki bazı çevreler'' ifadesini kullanmayı tercih etti." 27 dakika süren röportajın, bu sözlerin de içinde yer aldığı 12 dakikası brt''de yayımlanmış. Bilginize sunarım.
