|
Pir Sultan, Karacaoğlan veya Woody Guthrie! Ülkeleri uzak, yürekleri yakın

Bana hiçbir şey hissettirmeyen şarkılardan nefret ederim" der Amerikan folk müziğinin Pete Seeger ile birlikte belki de en önemli müzisyeni Wodrow Wilson "Woody" Guthrie. Eğer David Carradine"ın Woody Guthrie"yi pek güzel canlandırdığı "Bound for Glory" adlı filmi izlediyseniz, Guthrie"nin ne demek istediğini daha iyi anlardınız. Hayatında neredeyse rasyonelliğe hiç yer vermemiş ve neredeyse tamamen hisleriyle hareket etmiş olan Woody Guthrie için "hissetmek" o kadar önemli bir farklılık ki. Böyle olunca da paranın, zenginliğin hiçbir değeri olmamış hayatında. Kendini ve müziklerini adadığı yoksul, işsiz göçmen halkın arasında, Amerikan müzik endüstrisinin dev şirketlerinin tekliflerini reddederek yoksulluğu seçen, bizim Âşık Veysel"imizden, Karacaoğlan"ımızdan, Yunus Emre"mizden, Pir Sultan Abdal"ımızdan pek farkı olmayan bir gönül adamıdır Oklahomalı Woody Guthrie. "Hiç Allah"ın Oklahoması"ndan derviş çıkar mı ?" diye de düşünmemek lâzım. Çünkü kendisine uzatılan bunca dünya nimetlerine karşı inandığı doğruları terketmeyen, yoksul halka sırtını dönmeyen ve zenginlik yerine yoksulluğu seçebilen, kendisini "başıboşluk benim oyunum" diyebilecek kadar hayatın akışına bırakabilmiş bir yürek, modern bir insanın yüreği olamaz. Anadolu topraklarında görmeye alıştığımız bir derviş yüreğidir. Hem ister Oklahoma"da doğsun ister New York"ta ister Tokyo"da, ne farkeder ! Guthrie"nin hayatında belki inanç olarak İslâm yok, ama galiba bir Müslümanda olması gereken pekçok şey var. Meselâ yalan söylememek var, sözünden dönmemek var, haksızlığa karşı susmamak var, ikiyüzlü davranmamak var, yoksulun yanında olmak var, yoksulla birlikte aç ve uykusuz kalabilmek var, adaletli davranabilmek, yüreğinin götürdüğü yere gidebilmek var. Bugün kaç Müslümanda bunlar var !

Aslında çok merhametli biridir Guthrie. İlginç de bir anti,faşisttir. Gitarının üzerine yazdığı "This machine kills fascists" yani "Bu makine, faşistleri öldürür" şeklindeki söz, herhalde bütün solcuları (veya komünistleri) heyecanlandırıyordur. (Makine, Guthrie"nin göçmen işçilerle omuz omuza söylediği şarkılarda hiçbir zaman yanından ayırmadığı telli silahı yani gitarıdır pek tabii). Fakat ilginçtir, böylesine dinamik anti-faşist görünen bir müzisyen olmasına rağmen Amerika"da hiçbir komünist oluşumun içinde yer almamıştır. Komünistleri utandıracak ve şaşırtacak hatta komünistlere özgürlüğün ne demek olduğunu öğretecek kadar özgür, burnunun doğrultusunda giden, gördüğü bir manzara karşısında Banjo veya gitarını eline alıp konuşturan, hemen ayaküstü olayla ilgili doğaçlama şarkılar yazıveren bir halk ozanıdır Guthrie.

Amerikan folk müziği, aslında oldukça zengin bir müziktir ve "Oklahomalı kovboy" "Woody" Guthrie bu müziğin en önemli sanatçılarındandır. Pete Seeger, Bob Dylan ve Bruce Springsteen başta olma üzere pekçok Amerikan folk sanatçısını etkilemiştir. Amerika"nın sorunlarla boğuştuğu kuraklık yıllarında, iş bulabilmek için şehirden şehire dolaşan göçmen işçilerin yanında olmuş, onların yoksul sofralarına oturup yemeklerini paylaşmış, nerede akşam orada sabah, tam da "hayatın içinden" bir müzisyendir. "Dust Powl Troubadour (Kuraklık Dönemi Gezgin Müzisyeni)" olarak bilinir Guhtrie. Fakat bence Avrupalı ortaçağ gezgin müzisyenlerden (troubadour) çok farklıdır. Adam de la Halle gibi ortaçağın troubadourları, rahatları yerinde birer aristokrat idi. Oysa Woody Guthrie, ailesini bırakarak iş bulabilmek umuduyla beş parasız yollara düşmüş bir müzisyendir. Batılı gezgin müzisyenlerden bir tek Woody Guthrie"yi bizim halk ozanlarımıza benzetirim. Anadolumuzun halk ozanları, beş parasız yollara düşer, Anadolu"yu köy köy, kasaba kasaba dolaşır ve türkülerini de hayatın içinden yazarmış. Guthrie de tam böyle, bizim Anadolu"nun halk ozanları gibi hayatın acı gerçeklerinin içinden ve hatta "kendi içinden, yüreğinin derinliklerinden" yazmıştır müziklerini. O yüzden de bizim "halk ozanı" profiline daha yakındır. İsterseniz "This land is your land / This land is my land" adlı şarkısını ya kendi sesinden ya da Pete Seeger"dan bir dinleyin. Dinlemişken bütün şarkılarını dinleyin.

10 yıl önce
Pir Sultan, Karacaoğlan veya Woody Guthrie! Ülkeleri uzak, yürekleri yakın
Bir Başka Mesele: Sistemi psikiyatr ve psikologlar bozdu
Niçin Diyanet
Bi şey yapmalı!
Hayallerin ötesinde yaşanan bir zaman dilimi
Zengin millet fakir devlet