|

Çiftçinin yeni gelir kapısı safran

Kilosu 15 bin dolar olan safran bitkisinin üretimi için Türkiye'deki safranın 3'te 1'inin yetiştirildiği Şanlıurfa Ovası'nda proje yürütülüyor. Projenin hedefi ABD'ye yılda 45-50 kiloğram safran ihraç edebilmek.

İha
00:00 - 19/05/2007 Cumartesi
Güncelleme: 19:34 - 19/05/2007 Cumartesi
Yeni Şafak
Çiftçinin yeni gelir kapısı safran
Çiftçinin yeni gelir kapısı safran

Dünya piyasalarında, gramı altının gramına eşdeğer tutulan safran bitkisi, Şanlıurfa'da geçim kapısı oldu. Bir gramı 10-15 dolar, kilosu 15 bin dolar olan safran bitkisinin üretimi için Hilvan ilçesinde proje başlatıldı. Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen, GAP Kırsal Kalkınma Programı kapsamında S. S. Kepirhisar Köyü Sulama Kooperatifi'nin Safran Yetiştiriciliği Projesi'nin tanıtımı yapıldı. Safranın anavatanına dönüşü münasebetiyle Hilvan ilçesinde tarla günü düzenlendi. Tarla gününe Vali Yardımcısı Yalçın Yılmaz, AB safran proje koordinatör lideri Andrew Winter Taylor, ekibin lider yardımcısı Sylvie Monnery ve çiftçiler katıldı. Beyaz altın olarak adlandırılan pamuk üretimi, yerini Şanlıurfa'da yavaş yavaş safrana bırakıyor. S. S. Kepirhisar Köyü Sulama Kooperatifi'nin sürdürdüğü projede başarı sağlanırsa, safran Türk çiftçisinin yeni ekmek kapısı olacak. Safran, soğanını ithal etmek yasak olduğu için Safranbolu'da, Harran ile Hilvan ilçelerinde küçük bir alanda üretiliyor. Türkiye'de yılda üretilen 40 kilo safranın neredeyse tamamı yurt dışına satılıyor. Safranın fiyatı, yurt dışına çıkışta 3'e katlanıyor. Bir dönüme ekilensafran üreticisine 15 bin dolar kazandırıyor. Amerika'da bir gramı 15 dolara satılan safran, Şanlıurfa'da pamuğun alternatifi olarak görülüyor. Safranbolu'dan sonra Harran'da da yetiştirilen safran daha sonra Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde küçük bir alanda deneme amaçlı yetiştirilmeye başlandı. Hilvan ilçesinde yetiştirilen safran AB tarafından finanse ediliyor. Düşük maliyetle yüksek kazanç elde etmek isteyenler son dönemde safran adlı baharat olarak da kullanılan bir bitkinin heyecanına kapıldı. Gramı 15 dolara satılan ve altınla yarışansafranın kilosu iç pazarda 15 bin dolara alıcı buluyor. Yurt dışında bu fiyat rahatlıkla 2-3 katına kadar çıkabiliyor.


S. S. Kepirhisar Köyü Sulama Kooperatifi'nin Hilvan ilçesinde sürdürdüğü projeyle safran üretimi, yöre çiftçisinin geçim kapısı oluyor. Safran projesinin ilk adımı 3 yıl önce ekim ayında atılmıştı. İlk safran soğanları Harran Ovası'nda Kuruyer köyünün Çütlük mezrasında 800 metrekare alana dikildi. İlk çiçekler Aralık 2003'te toplandı. Safran yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için de 2006 yılında Hilvan ilçesinde hayata geçirildi. Safranın, bazı kanser türlerine karşı ümit vaat ettiği için tıp dünyasında da geniş çapta denemelerde kullanılan bir madde durumunda olduğu belirtiliyor. Bu kadar değerli bir bitkiyi önemli kılan özelliklerin başında geniş bir kullanım alanı olmasına rağmen üretimin azlığı geliyor. Çiçeğin sadece ismini aldığı Karabük'ün Safranbolu ilçesinde yetiştiğini söyleyen Proje Koordinatörü ve Ziraat Mühendisi Mehmet Durbeden, safranın AB projeleri kapsamındaki kırsal kalkınma projeleri içerisinde olduğubelirtti. Durbeden, Hilvan'daki bu projenin yaklaşık 12 aylık bir proje olduğunu belirterek "Şu aşamada 2 ayı kalmıştır. Proje içerisinde kooperatif olarak 800 kilogram safran soğanı ekimi yaptık. Haziran ayının ilk haftası içerisinde safran yumrularının hasadını yapacağız. 16 derece sıcaklık, 65 derece nem içerisinde ve 32 metrekare bir alanda muhafaza edilmek üzere temizlenip, ilaçlanıp depoya konulacak" dedi. Geçen yıl 14 Nisan 2006 tarihinde AB ile hibe projesi imzalandığını hatırlatan Durbeden, şöyle konuştu: "Projemizin bütçesi 209 bin Avro, bunun içerisinde 188 bin Avro AB katkısıdır. 22 bin Avro kooperatifin öz kaynak katkısıdır. Geçen yıl yumruları alırken kilogramını 140 YTL'den aldık. Safranbolu bölgesinde fiyatının 280 YTL'ye kadar çıktığını biliyoruz. Biz ektiğimiz 800 kilogram yumrudan bu yıl sonunda 1 ton 200 kilogram ile 1 ton 500 kilogram arasında yumru bekliyoruz. Bunun parasal değeri en az 100YTL'den hesap edersek 150 bin YTL civarındadır. "


Elde edilen safran bitkisinin Avrupa ve ABD'de marketlerde gram fiyatının 10-15 dolar olduğunu belirten Durbeden, sözlerine şöyle devam etti: "Bunun en büyük özelliği kimya ve boya sanayisinde kullanılmasıdır. Kozmetik sanayiinde, parfüm yapımı ve tıpta kanser mikrobunu önleyici etkisi bilinmektedir. Biz 4 dönümden 4 kilogram safran bekliyoruz. Safran soğanının yurt dışından getirilmesi yasak olduğu için sadece tarım müdürlüğü ve üniversiteler aracılığıyla İran ile Hindistan'dan temin edilmektedir. " S. S. Kepirhisar Köyü Sulama Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı Osman Baysal ise, "Safran kendi kendini kabul ettirdi. 5 dönüm ektik. Beklentimiz ata mirasını geleceğe taşımaktır. Safranın kilosu 14 bin dolar. ABD'de bizden safran istiyor. Bizim hedefimiz bu yıl 5 kilogram, 2008 yılında 15 kilogram, 2009-2010 yılında 45-50 kilogram safran ihraç etmek. Türkiye'de ilk defa 15 dekara ekildiği ifade ediliyor. Bizim alanımızda 5 dönümde ekili. Yani Türkiye'nin 3'te biri bu sahada ekiliyor. "

17 yıl önce