Anadolu’nun ilk lisesi olan Kastamonu Abdurrahmanpaşa Lisesi, geçtiğimiz yıl açılan müzesiyle eğitim tarihimizi gözler önüne seriyor. Tarihi belgelerle hazırlanan Abdurrahmanpaşa Lisesi Müzesi, 1885 yılında yapılan tarihi bina içinde hizmet veriyor. Müzede, okul arşivinden çıkan belge ve objelerin yanı sıra okulda eğitim alan Arif Nihat Asya, Rıfat Ilgaz, Yaman Dede, Abdülbaki Gölpınarlı, Doç. Dr. Süleyman Sencer, Erkan Yolaç, Orhan Şaik Gökyay, Turan Yazgan, İsmail Hakkı Uzunçarşılı gibi isimlerin ilk çalışmaları yer alıyor.
Mezun olduğu liseye müdür olan Hüseyin Mısırlıoğlu, müzenin kuruluş sürecini ve çalışmalarını Yeni Şafak’a anlattı. Mısırlıoğlu, okulun Osmanlı devletinin Sultan 2. Abdülhamit döneminde yapılması nedeniyle önemli olduğuna dikkat çekerek “Tarihi okul binamız 2020’de bize geri verildi. Yapıyı en iyi şekilde değerlendirip, hayata geçirilemeyen müze fikrini gerçekleştirdik. Ana binadaki müzemizde eğitimle ilgili materyaller sergileniyordu. Neyi nasıl sergileyeceğimiz üzerine araştırma yaptık, okulumuzun değerlerini öne çıkaran bir müze planladık” dedi.
En eski eser 1904 tarihli
Geniş ve çoğu Osmanlıca belgelerden oluşan okul arşivinden belirledikleri temayla müzeyi oluşturduklarını söyleyen müdür Mısırlıoğlu, idari kadro, öğretmen ve öğrencilerin el ele vererek müzeyi açtıklarını dile getirdi. Mısırlıoğlu “Okulun Mekteb-i İdadi’den Sultani’ye, Kastamonu Lisesi’nden Abdurrahmanpaşa Lisesi olana kadar geçirdiği evreleri aktardık. Anadolu’da açılan ilk lise ve Birinci Dünya Savaşları’nda şehit vermiş özelliğini vurgulamaya çalıştık. Eğitim tarihimize ışık tutan belgeler ortaya çıktı. 1885’ten günümüze okul malzemeleri, mükafat defterleri, doktor raporları, nüfus kayıt örnekleri gibi birçok belge müzede sergileniyor. En eski eser, 1904 tarihli bir defter. Türk ve Müslüman öğrenci, Ermenice’yi seçmeli ders olarak almış. Defterinde Ermenice fiil çekimleri yer alıyor” cümlelerini kullandı.
Arşivden çıkan fotoğraflara göre odaları düzenlediklerini söyleyen müdür, “Her döneme ait eğitim materyallerini sergileyip, eğitimin geçirdiği evreyi göstermek istedik. Beş odadan oluşan müzemizde misafirler ‘Milli Mücadele’ sınıfında duygulanıyor, ‘Bilim Odası’nda hayret içinde kalıyor, ‘Değerlerimiz’ sınıfında gurur duyuyor. ‘Sosyal Etkinlikler’ ve ‘Hababam Sınıfı’nda ise lise hayatının renkli yönlerini görüyor” dedi.
HALKA BİLİNÇ AŞILADILAR
Milli Mücadele döneminde cepheye öğrenci gönderen lise, üç sene mezun vermemiş. Bu dönem öğrencilik yapan isimler üzerine çalışan okul personeli, edebiyatımızın önemli isimlerinin ilk eserlerini bu dönemde verdiklerini ortaya çıkarmış. Mısırlıoğlu bulguları “O yıllarda öğrenci olan Arif Nihat Asya ve Orhan Şahin Gökyay, okulun gençlik dergisi Sıra’da ilk şiirlerini yayınlamış. Şair Rüştü Onur yazıları, Erkan Yolaç ise çizimleriyle destek vermiş. Tarih öğretmeni İsmail Hakkı Uzunçarşılı, halkı Milli Mücadele’ye teşvik amacıyla okul dergisine, çeşitli gazete ve dergilere yazılar yazmış. Halkı bilinçlendirmek için müsamereler düzenlenmiş” diye anlattı.
Öğrenci arşivden sergi çıkardı
Okulun mezun öğrencilerinden Melih Kuyulu’nun müze çalışması sırasında kendilerine büyük destek verdiğini söyleyen Mısırlıoğlu “Müze kurulurken öğrencilerimizden Melih, bizimle arşive girdi. Arşive girdikçe Osmanlıca’yı öğrendi, bizden iyi Osmanlıca okuyor. Sergileyecek şeyler bulmak için 15 bin kitaplık kütüphanemizi bile elden geçirdik. Melih okulumuzda Mekteb-i İdadi ve Sultani döneminde görev alan kişilerin mühürlerini araştırdı. Yakında onlardan bir sergi yapacağız” diye konuştu.
